• Ρέκιαβικ με θέα στον Τάμεση.

    Date: 2010.03.07 | Category: OIKONOMIA | Tags: ,,,,,

    Κάπως έτσι περιέγραφαν τo City του Λονδίνου, την εποχή της κατάρρευσης της Ισλανδικής οικονομίας. Ενάμιση χρόνο αργότερα, η Αγγλία ανακοινώνει πως το 2010 θα έρθει το τέλος της ύφεσης. Θαύμα ή ένα ακόμα λογιστικό τρίκ? Το κόλπο βρίσκεται στη Λίρα.

    Απο τον φλεβάρη του 2009 η τράπεζα της Αγγλίας αγοράζει ομόλογα του αγγλικού δημοσίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η κεντρική τράπεζα τυπώνει λίρες προκειμένου να τονώσει την αγορά των ομολόγων και να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα της κυβέρνησης. Αρκετές εκδόσεις από τότε αγοράζονται σχεδόν εξολοκλήρου από την Τράπεζα της Αγγλίας προκειμένου να μην αποτύχουν. Παρόλα τα προβλήματά μας, στην Ελλάδα δεν έχουμε ακόμα ούτε μία αποτυχημένη έκδοση ομολόγων. Τόσο δραματικά μεγάλη είναι η έκδοση νομίσματος, που ενώ μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2008 η τράπεζα της Αγγλίας και οι υπόλοιπες τράπεζες κατείχαν μηδενικές ή αρνητικές θέσεις σε λίρες, τον μάρτη του 2009 -μετά δηλαδή την ανακοίνωση πως τυπώνουν νόμισμα- το ποσό αυτό είχε φτάσει ήδη τα 55δις και το Σεπτέμβρη του 2009 το ποσό είχε εκτιναχθεί στα 200 δις ευρώ.

    Φυσικά τα μέτρα “ποσοτικής χαλαρότητας” όπως ονομάζεται ευγενικά το τύπωμα χρήματος κάθε άλλο παρά παροδικά είναι. Πολλές τράπεζες είναι ήδη εθνικοποιημένες λόγω χρεοκοπίας και η κυβέρνηση προσπαθεί να δείξει πως δεν τρέχει τίποτα ξοδεύοντας αφειδώς. Το έλλειμμα έφτασε τα 13,5% του ΑΕΠ στέφοντας τη Βρετανία πρωταθλήτρια στους G20 και οι δανειακές ανάγκες μέσα στο 2010 θα πλησιάσουν τα 190δις ευρώ.

    Είναι σίγουρο πως η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί καθώς η κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική των υψηλών ελλειμμάτων (13,5% του ΑΕΠ για το 2009) και οι δανειακές ανάγκες για το οικονομικό έτος 2009/10 θα φτάσουν τα 200δις ευρώ.

    Με όλα αυτά τα τρικ δημιουργήθηκε ρευστότητα και η αγορά ακινήτων σταθεροποιήθηκε. Φυσικά εις βάρος των ήδη υπερχρεωμένων νοικοκυριών (170% του ετήσιου εισοδήματος, άλλο ένα ρεκόρ στον ανεπτυγμένο κόσμο), που συνέχισαν να αυξάνουν περαιτέρω το χρέος τους. Παρόλαυτά η ανάπτυξη παραμένει ένα φάντασμα. Πρακτικά λοιπόν η Αγγλική κυβέρνηση επιμένει να εφαρμόζει το ίδιο φάρμακο που οδήγησε στην κρίση, δηλαδή την ψευδο-ανάπτυξη που βασίζεται στην άνοδο των τιμών που προκαλούν τα όλο και πιο υψηλά δάνεια. Μόνο που σήμερα πια, αυτή η πολιτική όχι μόνο δεν προκαλεί “ανάπτυξη”, αλλά πρακτικά χρεώνει το κράτος προκειμένου να διατηρηθεί μια επίφαση σταθερότητας και τα αγόρια του City να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τις παχυλές αμοιβές τους.

    Το αεικίνητο.

    Τελικά ανακαλύφθηκε το αεικίνητο? Φυσικά και όχι. Η τόσο ευρεία εκτύπωση χρήματος έχει ήδη οδηγήσει τη Λίρα σε πτώση από τα 2 δολάρια τον Ιούλιο του 2008 στο 1,5 δολάρια σήμερα. Παρόμοια πορεία έχει ακολουθήσει και απέναντι στο ευρώ. Κανονικά μια τέτοια πτώση θα δημιουργούσε αρκετά έντονο πληθωρισμό, αλλά μέχρι στιγμής αυτό καλύπτεται από την πτώση του συντελεστή ΦΠΑ και από την πτώση της κατανάλωσης που προκαλεί έτσι κι αλλιώς η κρίση.

    Όλο το παραμύθι μέχρι στιγμής βασίζεται στην άνοδο του δημόσιου χρέους, ένα εργαλείο που η βρετανική κυβέρνηση διαθέτει ακόμα σε αντίθεση με την Ελλάδα. Παρόλαυτά δεν θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να το εξαντλήσουν. Ήδη το δημόσιο χρέος έχει εκτιναχθεί από 50% του ΑΕΠ στο 80% μέσα σε μόλις 2 χρόνια. Οπότε είτε η “ποσοτική χαλάρωση”, είτε το δημόσιο χρέος θα αναγκάσουν σύντομα την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια. Και με τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά τόσο υπερχρεωμένα, η Βρετανική φούσκα δεν θα αντέξει τις αναταράξεις.

    Ήδη οι Financial Times και άλλα “έγκυρα” έντυπα του Μέρντοκ, διαδίδουν πως εάν στις εκλογές οι βρετανοί δεν ψηφίσουν τους συντηρητικούς, θα αντιμετωπίσουν την οργή των αγορών όπως η Ελλάδα. Εάν θυμηθούμε την αντίστοιχη εκστρατεία των ελληνικών μέσων πριν 6 μήνες προκειμένου να ανέβει στην κυβέρνηση ο σοσιαλιστής ΓΑΠ και να μας σώσει από τον κακό νεο-φιλελεύθερο Καραμανλή, κάτι μας λέει πως η οργή των “απρόσωπων” αγορών θα έρθει έτσι κι αλλιώς. Μόνο που στην περίπτωση της Αγγλίας μπορεί να έχουμε τη μοναδική ειρωνεία, οι “απρόσωπες” επιθέσεις να προέρχονται από τον ίδια πλευρά του Τάμεση, μερικά μίλια πιο πέρα.

    Αυγή, 9 Μάρτη 2010