• Τα όρια της επικοινωνιακής διαχείρισης με δύο παραδείγματα: Σύριζα και Μέρα2,99

    Date: 2019.06.10 | Category: ΠΟΛΙΤΙΚΗ | Tags:

    Ελπίζω να περνάτε καλά με το παραδοσιακό κονταροχτύπημα των δύο υποψήφιων διοικητών της αποικίας μας. Μια φορά στα 4 χρόνια, είναι παραδοσιακή υποχρέωση των υποψήφιων διοικητών να προσπαθούν να δείξουν στους μουζίκους πόσο πολύ νοιάζονται γι’ αυτούς. Μερικές φορές αυτή η υποχρέωση έρχεται λίγο πιο συχνά, αλλά οι σημερινοί διοικητές, απέδειξαν και με πράξεις αλλά και με λόγια (τις συνταγματικές αλλαγές), πως συχνότερη επανάληψη από το μία φορά κάθε 4 χρόνια δεν είναι επιθυμητή.

    Άλλωστε σε ποιον αρέσει να γδύνεται με τα ψέματα που ξέρει ότι σε 2-3 μήνες από τώρα θα πάρει -λιγότερο ή περισσότερο διακριτικά- πίσω? Eδώ όμως μπαίνει η κρίσιμη σκηνή ένα όπως λένε και στα σενάρια των ταινιών· θα πρέπει να αποφασίσω δηλαδή αν σήμερα θα σας σερβίρω τα μικρά φτωχά κολπάκια που βοηθάνε στο διάβασμα των εντοσθίων και την πρόβλεψη του μέλλοντος, ή μια μεγαλύτερη αφήγηση για το κακό το ριζικό μας. Το πρώτο είναι λίγο πιο εύκολο καθώς ρίχνει την ευθύνη περισσότερο στους άλλους, ξεσκεπάζει το τσίρκο των επόμενων εκλογών, αλλά μας αφήνει ακριβώς στο ίδιο σημείο που ξεκινήσαμε αν και λίγο σοφότερους. Το δεύτερο είναι πιο επώδυνο διότι δείχνει πως εμείς είμαστε μέρος ενός μεγαλύτερου τσίρκου που είναι προφανές ότι εδώ και 20-30 τουλάχιστον χρόνια δεν ικανοποιεί κανένα, αλλά οι περισσότεροι προσποιούνται ότι δεν το βλέπουν. Θα ξεκινήσω με το πρώτο λοιπόν, αλλά κρατώντας έναν μεγάλο αστερίσκο

     

     

    *Το τσίρκο των εκλογών δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς το άλλο μεγαλύτερο τσίρκο που ζούμε και δρούμε μέσα του.

     

     

    Η προϊστορία

    Όταν παίρνουμε μια θέση που φαίνεται πως τελικά λανθάνει, έχουμε διάφορες επιλογές. Η πιο “φθηνή” είναι απλά να ξεχάσουμε το λάθος και να αποδεχθούμε τη νέα κανονικότητα σαν από πάντα να την πιστεύαμε. Το χαμηλό κόστος μιας τέτοια απόφασης, έχει όμως ένα άλλο κρυφό κόστος· το ότι ζώντας σε αυτή τη μέρα της μαρμότας, όπου η νεφελόπτωση επαναλαμβάνεται διαρκώς, βρισκόμαστε συνεχώς στο ίδιο σημείο, να είμαστε δηλαδή πάντα σύγ-χρονοι με το πνεύμα των καιρών. Κάποιος μπορεί με αρκετό βολονταρισμό να περάσει έτσι όλη του τη ζωή, αλλά πρέπει να παραδεχθούμε πως αυτή η βολική θέση είναι ταυτόχρονα και πολύ βαρετή και μας γεμίζει με μια υπαρξιακή αγωνία την οποία μπορούμε λιγότερο ή περισσότερο επιτυχημένα να διαχειριστούμε.

    Οι δύο πιο ακριβές επιλογές έχουν κι αυτές το υπαρξιακό κόστος τους. Η μία που είναι να επιμείνουμε στη θέση μας· έχει κόστος διότι γινόμαστε οι τρελοί του χωριού, γινόμαστε πιστοί (αλλά συνεπείς) και τελικά θα πρέπει να παραδεχθούμε πως η δικαίωση μας μπορεί να έρθει πολύ μετά το προσδόκιμο μας, αν ποτέ έρθει. Αυτή η μεταφυσική θέση είναι προφανές πως δεν συνάδει στον μοντέρνο κόσμο μας, παρότι την υιοθετούν εξίσου πολύ άνθρωποι.

    Η άλλη επιλογή είναι να δούμε τη λάθος θέση, να καταλάβουμε γιατί την πήραμε, να συγκλονιστούμε και τελικά να γίνουμε σοφότεροι. Το κόστος αυτής της επιλογής είναι ένας εσωτερικός κλονισμός που τελικά μπορεί να μην τον ξεπεράσεις, οι πρώην κουμουνιστές έχουν να μας διδάξουν ένα δύο πράγματα σε αυτό το μετερίζι από το 1989. Το χειρότερο -έτσι όπως το βλέπω εγώ τουλάχιστον- είναι αυτός ο κλονισμός να σε φέρει στην πρώτη αντίδραση και να προσποιείσαι από εκεί και μετά πως όλα πηγαίνουν μια χαρά με την κάθε καινούργια θέση· να γίνεις δηλαδή ένας συριζαίος, με λίγα λόγια ένα ανερμάτιστο πλάσμα που τα κάνει όλα και συμφέρει και είναι βασιλικότερος του βασιλέως, αλλά ποτέ δεν ξέρει γιατί τα έρμα του ψοφάνε.

    Πριν αρχίσουμε όλοι μαζί να τρέχουμε στο φαρμακείο για τα αγχωλυτικά, να σας υπενθυμίσω εδώ πως αυτό το άρθρο θα είναι ελαφρύ, θα μιλάει για το τσίρκο των άλλων. Και το παραπάνω σχήμα παρότι μπορεί να ισχύει για δεκάδες βαριές περιπτώσεις, αυτή τη φορά θα το εξασκήσουμε πάνω σε κάτι πολύ light, όπως το εκλογικό τσίρκο. Νομίζω είναι πολύ πιο εύκολο να πιάσεις τα βαριά πράγματα, αφού πρώτα δεις πως δουλεύουν στα ελαφριά 🙂

     

     

    Η επικοινωνιακή διαχείριση ως η μονοκαλλιέργεια του σύριζα.

    Αν υπάρχει ένα πράγμα που ο σύριζα έφτιαξε από τις εποχές που ήταν το 6% των ψήφων, αυτό είναι η επικοινωνιακή διαχείριση. Το γιατί αυτή είναι σημαντική και συνάμα αδιάφορη ή και καταστροφική για την πολιτική μπορείτε να το διαβάσετε σε αυτό το παλιό άρθρο που είχα γράψει το χειμώνα του 2013. Αυτό που θα μας απασχολήσει εδώ είναι το πως μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια επικοινωνιακή διαχείριση, παίρνοντας ως παράδειγμα το επικοινωνιακό μασαζ που έκανε πολύ κόσμο εδώ και ένα χρόνο να πιστεύει ότι ο σύριζα την έχει τη ΝΔ στο τσεπάκι. Το κάθε ένα από τα κόλπα που θα περιγράψω είναι από μόνο του απλό, είναι ο συνδυασμός τους όμως που σε οδηγάει να πιστέψεις στην αφήγηση, ακριβώς γιατί το κάθε κόλπο ενισχύει τα άλλα κι έτσι δημιουργείται ένα σύνολο από “πραγματικότητες” που ταιριάζουν μεταξύ τους. Αυτό οι αμερικάνοι το ονομάζουν perception management.

     

    Το πρώτο κόλπο δεν είναι άλλο από το success story. Ο σύριζα από το προηγούμενο καλοκαίρι μας μασαζάρει σε όλους τους τόνους πως βγαίνουμε από τα μνημόνια, είμαστε ξανά κυρίαρχο κράτος, βγαίνουμε στις αγορές, κοιτάξτε πόσα απιθανοεκατομμύρια μοιράζουμε (1,5δις), κάνουμε προσλήψεις κλπ. Ελάχιστοι πίστεψαν αυτή την αφήγηση αρχικά αλλά καθώς επαναλαμβανόταν συνεχώς από διάφορες πηγές (τα ΜΜΕ, οι θεσμοί, το ΔΝΤ, η καλή τουριστική σεζόν ακόμα και η ΝΔ) αυτό το ψέμα έγινε σχεδόν πραγματικότητα. Τόσο πραγματικότητα που η φετινή εκλογική σεζόν ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με το τι θα κάνουμε αυτά τα απιθανο-εκατομμύρια που έχουμε μαζέψει.

    Τι ήταν αυτό που θα μπορούσε να μας κάνει να υποψιαστούμε ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι? Το ένα πράγμα ήταν η εντυπωσιακή ομοιότητα του success story του σαμαρά με αυτό του τσίπρα. Χρησιμποιήθηκαν ακριβώς οι ίδιες λέξεις, συχνά ακριβώς και τα ίδια ομόλογα, τα ίδια τερτίπια τα ίδια καλά λόγια από τους θεσμούς. Και ο σαμαράς θα έβγαινε από τα μνημόνια το καλοκαίρι του 2015, βγήκε στις αγορές το καλοκαίρι του 14, έφερε ανάπτυξη κλπ κλπ. Όλα ταίριαζαν τέλεια με το ευρωπαϊκό QE να μοιράζει ρευστότητα με τη σέσουλα. Επειδή δεν ζούμε σε κάποιο κυκλικό κόσμο, η επανάληψη των ίδιων επιχειρημάτων σε δύο διαφορετικές περιόδους είναι ένα μεγάλο κόκκινο φωτάκι. Πώς γίνεται οι ίδιες πολιτικές που βύθισαν την ελλάδα σε μια τεράστια ύφεση να ευθύνονται για το θαύμα που μας παρουσίαζαν και πως γίνεται το θαύμα που μας παρουσίαζαν να ερχόταν με τα ίδια επιχειρήματα στις αρχές του 2015 και ξανά στις αρχές του 2018 από δύο θεωρητικά εκ διαμέτρου αντίθετα πολιτικά κόμματα?

     

    Το δεύτερο κόλπο δεν ήταν άλλο από τη συμφωνία των πρεσπών. Ο σύριζα κατάφερε να πάρει την εργολαβία που του φόρτωσαν θεσμοί και αμερικάνοι για την είσοδο της μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και να την μετατρέψει σε ένα μακιαβελικό σχέδιο καταστροφής της ΝΔ. Το σχέδιο εντελώς προβλέψιμα απέτυχε, ακριβώς όπως αποτυγχάνουν όλα τα σχέδια όπου ο αντίπαλος θα πρέπει να εκτελέσει τη χωρογραφία που εσύ του έχεις γράψει.

    Ποιο ήταν το κόκκινο φωτάκι που θα έπρεπε να μας ψιλιάσει? Το γεγονός ότι το θέμα ανασύρθηκε από τις καλένδες εντελώς ξαφνικά και εντελώς από το εξωτερικό και τους θεσμούς, σημαίνει ότι δεν αποτελούσε εσωτερική επιλογή του σύριζα. Γνωρίζοντας ότι οι θεσμοί δεν θα ανέσυραν το θέμα για να κάνουν πλάτες στον σύριζα, αλλά για να υπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα, μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε πως το cunning plan για τη διάσπαση της ΝΔ ήρθε κατόπιν εορτής, άρα ήταν επικοινωνιακή διαχείριση της εντολής των θεσμών κι όχι κάποια σοβαρή προσπάθεια διάσπασης της δεξιάς του κυρίου.

     

    Το τρίτο κόλπο που χρησιμοποιήθηκε ήταν αυτό που σου προσφέρει η κουτάλα της εξουσίας. Με λίγα λόγια η αλαζονεία ότι εμείς είμαστε μάγκες και όλοι οι άλλοι τα πουτανάκια μας. Τα εν λόγω πουτανάκια ήταν φυσικά ΟΛΟΙ οι άλλοι. Οι συνταξιούχοι που πήραν προ-εκλογικό επίδομα 300-400 ευρώ το οποίο οι συριζαίοι ονόμασαν 13η σύνταξη, ο ετήσιος μποναμάς που οι θεσμοί έχουν προβλέψει να δίνει κάθε χρονιά η κυβέρνηση δώρο από το 2013 και μετά, η υποτιθέμενη φυλάκιση μεγαλοστελεχών της ΝΔ, η συνεχής επίθεση στον “χαζό” κούλη (που απλά υπομονετικά περιμένει το φρούτο να ωριμάσει), το πρωτάθλημα που πήγε στον ΠΑΟΚ για να δελεάσει τους μακεδονίτες να ξεχάσουν το μακεδονικό, η πλήρης επίθεση στο ΠΑΣΟΚ το οποίο υποτίθεται θα έπεφτε κάτω από το 3% κλπ κλπ.

    Αυτό ήταν το πιο εύκολο από τα 3 κόλπα, ακριβώς διότι το βλέπουμε συνέχεια από τις κυβερνήσεις. Οι μεγαλοστομίες για την προοδευτική συμμαχία, κατέληξαν στην μεταγραφή του ραγκούση του μπίστη και μερικών ποταμίσιων, ο άδωνης δεν κατέληξε στην φυλακή, ο κούλης έπαιζε το χαρτί του “σεμνά και ταπεινά”, τα προεκλογικά επιδόματα δεν συγκίνησαν ιδιαίτερα κανέναν κι έτσι όλα αυτά μαζί συνέβαλαν στην έκπληξη όπου το perception management που έλεγε το τριήμερο πριν τις εκλογές ότι η διαφορά νδ-συριζα ήταν 1-2 μονάδες (υπέρ του σύριζα) να καταλήξει στο -10.

    Εκεί οι συριζαίοι μέσα στον πανικό τους, αποκάλυψαν το πραγματικό τους μεράκι, το να είναι δηλαδή αυτοί και όχι το κιναλ, οι διαχειριστές της κεντροαριστερής πολυκατοικίας. Το έχουν μαζέψει τώρα γιατί δεν ακούγεται πολύ καλά στα αυτιά των ψηφοφόρων, αλλά το επαναλαμβάνουν συχνά πυκνά, αν και διακριτικά.

    Ακόμα μεγαλύτερη σφαλιάρα αποτέλεσε ο δεύτερος γύρος των αυτοδιοικητικών, όπου η ρένα δούρου (λίγο πολύ η προσωποποίηση του σύριζα μετά την κωλοτούμπα), δεν κατάφερε να αποτελέσει τον κεντρο-αριστερό πόλο στη μεγαλύτερη περιφέρεια της ελλάδας (3εκ πραγματικοί και φανταστικοί ψηφοφόροι). Σχεδόν κανένας από τους 500Κ ψηφοφόρους που ψήφισαν πασοκ/κκε δεν πήγε να την υποστηρίξει στο δεύτερο γύρο για να μην έρθει η επάρατος δεξιά· κι αυτό έδειξε ότι -ακόμα και με το πιστόλι στον κρόταφο- μόλις 60Κ κόσμος την ψήφισε επιπλέον στο δεύτερο γύρο, έστω και με κλειστή τη μύτη.

    Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που ο τσίπρας προκήρυξε εκλογές. Η επικοινωνιακή διαχείριση που ο σύριζα προσπαθεί εδώ και ένα χρόνο, κατέρρευσε με τις ευρωεκλογές και τώρα έχουν ξεμείνει από επιχειρήματα· όσο καθυστερούν οι εκλογές τόσο αυτή η κατάρρευση θα λειτουργεί κατά τους καθώς ήδη πια δεν θεωρείται ότι έχουν την κουτάλα στα χέρια και το success story γίνεται όλο και πιο εύθραυστο. Η ιστορία με τις μετατάξεις και η ειλικρινής απάντηση της κυρά τασίας, δείχνει απλά το μέγεθος του κενού που υπάρχει όταν καταρρέει η επικοινωνιακή αφήγηση και ψάχνουμε κι εμείς να βολέψουμε τα παιδιά μας στον χειμώνα που έρχεται.

     

     

    Και ο βαρουφάκης κύριε?

    Ο βαρουφάκης προσπαθεί να καλύψει το τεράστιο κενό του αντιμνημονιακού λόγου που εξαφανίστηκε μαζί με την κωλοτούμπα σύριζα στις εκλογές του σεπτέμβρη του 2015 χωρίς πραγματικά να πιστεύει σε αυτό. Το γιατί δεν πιστεύει σε αυτό δεν οφείλεται σε κάποια εσωτερική πληροφόρηση που έχω, αλλά στην πολύ δημόσια στάση του για τον κόσμο.

    Εδώ και 2 χρόνια προσπαθεί να προωθήσει την διεθνή του καριέρα ανά τας ευρώπας, ακριβώς επειδή στηρίζει το άλλα λόγια ν’αγαπιόμαστε σύνθημα του “μια άλλη ευρώπη είναι εφικτή”· αποκορύφωμα αυτής της διεθνούς καριέρας θα ήταν οι ευρω-εκλογές. Το σύνθημα του βαρουφάκη ήταν ένας κευνσιανός ευρω-φεντεραλισμός με ολίγη από οικολογία, όπου η κομισιόν και η ΕΚΤ από κακές μάγισσες θα μετατραπούν σε γλυκά στρουμφ και άρα αντί για κακοί δικτάτορες θα μετατρέπονταν σε αγαθούς δικτάτορες (φτάνει να μπουν οι σωστοί άνθρωποι). Πρόκειται για μια παλιά κευνσιανή φαντασίωση από την εποχή που οι κευνσιανοί κυβερνούσαν τον κόσμο (στα 70s)· με λίγα λόγια μερικές μακρο-οικονομικές παρεμβάσεις και το μαγαζάκι θα είναι κούκλα (47:00 λεπτό για το brexit ευθύνονται οι πολιτικές της ΕΚΤ μας λέει ο θεούλης). Για όσους δεν το ξέρουν, οι κευνσιανοί είναι πρακτικά οι πρώτοι που προωθούν την εκ των άνω παρέμβαση στην οικονομία ως το βασικότερο εργαλείο οικονομικής πολιτικής (το ονόμασαν μακρο-οικονομία).

     

    Οι ευρωεκλογές όμως αποτέλεσαν μια τεράστια ήττα για τη διεθνή καριέρα του βαρούφακη, αφού δεν κατάφεραν να εκλέξουν ούτε ΕΝΑΝ ευρωβουλευτή πανευρωπαϊκά. Η πιο μεγάλη τους επιτυχία ήταν λίγο προβλέψιμα στην ελλάδα, όπου έπιασαν ένα 3%. Αυτό το 3% προσπαθεί να επωφεληθεί τώρα στις εθνικές εκλογές, ακριβώς διότι είναι εξαιρετικά πιθανό να συσπειρωθεί γύρω του μια αντι-μνημονιακή ψήφος που βολόδερνει ανάμεσα στην ανταρσύα, τη ζωή, τον νότη (μαριά), τη λαέ και την αποχή. Φυσικά όπως έμαθαν και το 2012 οι φιλελέδες στην ελλάδα, τα εκλογικά ποσοστά δεν αθροίζονται· παρόλαυτά είναι εξαιρετικά πιθανό να τα πάει πολύ καλά και να μαζέψει ένα 4-5-6-7% που σημαίνει και αντίστοιχο χρήμα, έδρες και θέσεις για τον πρωτόλειο κομματικό μηχανισμό του που είναι απαραίτητος για τον (λενινιστικό) τύπο του κόμματος που έχει επιλέξει.

    Το βασικό τους υπαρξιακό πρόβλημα είναι πως ο βαρουφάκης δεν θέλει να φύγει από το ευρωπρότζεκτ, καθώς σχεδόν όλες οι άλλες θέσεις του για τον κόσμο είναι υπέρ του γκλομπαλιστάν, ενώ αντίστοιχα δεν έχει ιδέα τι θέλει να κάνει εκτός του ευρώ, όπως ακριβώς και η ανταρσύα, η ΛΑΕ και η Ζωή. Ακριβώς όπως και οι άλλοι, πιστεύει στην ελιτίστικη αφήγηση, όπου η πεφωτισμένη ηγεσία (αυτοί δηλαδή) θα οδηγήσουν την χώρα στον παράδεισο, ακόμα και με το ζόρι (46:00 μας εξηγεί πόσο λαϊκιστής ΔΕΝ είναι). Είναι η επικοινωνιακή του παρουσία που τον διαφοροποιεί από τους υπόλοιπους και τον ανεβάζει στον αφρό, όχι το σχεδόν ανύπαρκτο πρόγραμμα που στην ουσία είναι ένας αριστερόστροφος μακρονισμός. Έτσι καταλήγει να επαναλαμβάνει τη θέση ότι θα νομοθετήσει μονομερώς, μόνο που αυτή τη φορά θα το εννοεί πραγματικά, κι όχι όπως με τον σύριζα που έπαιζαν τσιγκολελέτα 6μήνες χωρίς νομοσχέδια και μετά τον πρόδωσαν. Κι εκεί αρχίζουν φυσικά οι πιρουέτες: όταν η βρυξέλλα ακόμα ρίχνει ξύλο στην καθόλου αριστερόστροφη μέυ, ο μακρόν δεν πέρασε ούτε μισό από το εντελώς φιλελέ φεντεραλιστικό του πλάνο και έμεινε να δέρνει τα κίτρινα γιλέκα για ξεσκάσει και η ελλάδα βρέθηκε με capital controls και την απειλή να γίνει η κούβα της ευρωζώνης (δηλαδή μια χώρα σε μόνιμο οικονομικό αποκλεισμό). Η μόνη απάντηση που έχει είναι λίγο πολύ αυτή που δίνει στο βιβλίο του, ότι δηλαδή θα τους βάλει μια λιγκαλιστική τρικλοποδιά (13:00 λεπτό), κι αυτοί ανήμποροι θα σηκώσουν ψηλά τα χέρια, διότι αυτός είναι η πραγματική ευρώπη. Αν παρελπίδα δεν τα σηκώσουν (διότι η “πραγματική ευρώπη” συγκέντρωσε 0,7% στη γερμανία πχ), τότε καμία θυσία για το ευρώ (αλλά θα μείνουμε στην ΕΕ). Πρόκειται με λίγα λόγια για τη θέση σύριζα 2012-2015 ξανά μανά.

    Φυσικά σε αυτό το σημείο τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έχει σημασία, καθώς στον μήνα που απομένει ο βαρουφάκης προσπαθεί να παρουσιάσει ένα κόμμα σελέμπριτις, ακριβώς για να αυξήσει γρήγορα την προβολή του· πρόκειται για το κλασσικό διαφημιστικό κόλπο των τεστιμόνιαλς με διάσημους. Με λίγα λόγια αν ο τριχωτός μπαλαδόρος νίκος αναστόπουλος χρησιμοποιεί ρεξόνα μετά το μάτς, κάτι θα ξέρει. Στη γερμανία χρησιμοποίησε την πάμελα άντερσον και τον εαυτό του με τον ίδιο στόχο και δεν δούλεψε, στην ελλάδα ακριβώς λόγω της δίψας για αντιμνημονιακή ψήφο και της καλής παρουσίας στις ευρω-εκλογές (όπου έδειξε ότι έχει τη δυναμική να ξεπεράσει το όριο του 3%) θα δουλέψει καλύτερα.