• Αν δεν κινητοποιηθεί ο λαός, ο ήλιος δεν θα ανατείλει

    Date: 2014.12.25 | Category: ΠΟΛΙΤΙΚΗ | Tags: ,,,

     

    Λίγο πριν ξεκινήσει η προεκλογική περίοδος θα προσπαθήσω να τελειώνουμε με μια καραμέλα που ακούγεται όλο και πιο συχνά τώρα τελευταία. Η καραμέλα αυτή προέρχεται από τον σύριζα και λέει πως αν δεν υπάρχει λαϊκή κινητοποίηση για το άλφα ή το βήτα ζήτημα, μια κυβέρνηση σύριζα δεν μπορεί να κάνει πολλά από μόνη της.

    Όπως κάθε καλό επικοινωνιακό σπιν αυτή η φράση κρύβει μια αλήθεια μέσα (όπως πχ το μαζί τα φάγαμε), αλλά αυτή η αλήθεια σαν ηλεκτρόνιο έχει φορτιστεί και έχει πάρει το κατάλληλο σπιν ώστε να παρουσιάζεται μέναν συγκεκριμένο τρόπο.

    Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με την αλήθεια της φράσης προκειμένου μετά να αποδομήσουμε το σπιν της. Πράγματι λοιπόν, η νομιμοποίηση που μπορεί να προσφέρει σε μια κυβέρνηση η διαρκής φωνή του λαού, είναι ένα τεράστιο ζήτημα που κινεί βουνά και θάλασσες. Είναι αλήθεια επίσης πως η ελληνική κοινωνία δεν έχει δείξει τίποτα τεράστιες διαθέσεις να κινητοποιηθεί. Εξ αυτών των δύο πραγματικών γεγονότων συνάγεται το συμπέρασμα σπιν πως και τα χέρια του σύριζα θα είναι δεμένα από μια “παθητική” κοινωνία. Σε αυτό το συμπέρασμα λοιπόν πρόκειται να επιτεθώ αμέσως.

    Η παθητικότητα της κοινωνίας και η κινητοποίηση των μαζών

    Η ελληνική κοινωνία κατηγορείται πολύ συχνά ως παθητική, νοθρή και άλλα καλά επίθετα, από άτομα που ζητάνε την αλλαγή της κοινωνίας αυτής με οποιοδήποτε τρόπο. Αυτή όμως η κατηγορία λέει περισσότερα πράγματα γιαυτήν που την εκτοξεύει παρά για την κοινωνία την ίδια.

    Όταν λες η κοινωνία είναι νωθρή γιατί δεν κάνει το άλφα ή το βήτα (και αυτά τα άλφα και βήτα δεν έχουν απαραίτητα αριστερό πρόσημο, πχ η κοινωνία δεν κινητοποιείται να κάνει τα αυτονόητα που ζητά το μνημόνιο), στην ουσία κατηγορείς την κοινωνία γιατί δεν κινείται σύμφωνα με τις ορέξεις σου. Έχεις κάθε δικαίωμα να το κάνεις, αλλά μην το πάρεις και πολύ στραβά αν η κοινωνία σε γράψει στ’ αρχίδια της. Η συνήθης αντίδραση σε αυτό, είναι να εξηγείς την αποτυχία στα άλφα ή το βήτα ζήτημα ως απόρροια αυτής της κοινωνικής νωθρότητας. Τα πορίσματα αυτά μπορεί να είναι από γραφικά ως εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Πράγματι λοιπόν οι κοινωνίες μπορεί και να ήταν έτσι ή γιουβέτσι αν δρούσαν με έναν έτσι ή έναν γιουβέτσι τρόπο. Αλλά αυτό όπως είπα και πριν εκφράζει περισσότερο τις προσωπικές κάβλες της κάθε μίας.

    Πάμε όμως τώρα στο επόμενο βήμα, όπου αυτή η νωθρότητα της κοινωνίας χρησιμοποιείται από ένα πολιτικό κόμμα (από έναν μαζικό κοινωνικά δρώντα οργανισμό δηλαδή) προκειμένου να δικαιολογηθεί η άλφα ή η βήτα πολιτική απόφαση. Εδώ λοιπόν έχουμε μια μικρή αλλά σημαντική μετατόπιση.

    Όταν η γραφική δικτάτωρ, λέει: “ρεεεε αν δεν ήσασταν τόσο κοροϊδα θα μπορούσατε να δουλεύετε 4 ώρες την ημέρα και να γουστάρετε”, η γραφική δικτάτωρ γνωρίζει πως η κάθε κοινωνία την έχει γραμμένη κανονικά και δεν περιμένει κάτι παραπάνω, από κάποια που έχει καθίσει σ’ένα βαρέλι στην άκρη του δρόμου και μας λέει το όραμά της.

    Όταν όμως ένα κόμμα λέει το ίδιο πράγμα, τότε υπάρχουν δύο πολύ σημαντικά προβλήματα που δημιουργούνται. Το πρώτο αφορά το γεγονός πως το κόμμα δεν είναι ένας γραφικός τύπος, αλλά ένας μαζικός οργανισμός που επηρεάζει πολύ πιο σημαντικά την κοινωνική πραγματικότητα απ’ ότι η γραφική δικτάτωρ που κάθεται στο βαρέλι. Άρα εδώ γεννάται το πολύ σημαντικό ερώτημα, αυτός ο κομματικός οργανισμός τι κάνει για να ζητήσει την κινητοποίηση του κόσμου?

    Σε αυτό το ερώτημα ο σύριζα διαθέτει τα ίδια πολύ σαθρά πιστοποιητικά όπως και τα υπόλοιπα κόμματα. Ο σύριζα είναι ένα ακόμα κόμμα δομημένο στις αρχές του λενινιστικού τύπου με 8 βαθμούς αντιπροσώπευσης (ας μην επαναλαμβάνομαι και βαριέστε) και κανέναν άμεσο μηχανισμό επαφής με την κοινωνία. Με λίγα λόγια ο σύριζα ως οργανισμός είναι θεσμικά μονωμένος από την κοινωνία.

    Μπορώ ταυτόχρονα να ερίσω πολύ πειστικά πως ο σύριζα είναι ένας πολιτικός οργανισμός μονωμένος και από τα ίδια τα μέλη του, καθώς δεν υπάρχει καμία θεσμική δομή που να επιτρέπει στα μέλη να παρεμβαίνουν στην πολιτική ταυτότητα του οργανισμού παρά μόνο μέσω των ανωτέρων τους. Και για να το πάω ακόμα παραπέρα ο σύριζα είναι ένας κομματικός οργανισμός που είναι μονωμένος ακόμα και από τα υψηλόβαθμα στελέχη του που θεωρητικά και θεσμικά βρίσκονται υποτίθεται στο κέντρο των αποφάσεων, καθώς ακολουθεί κατά γράμμα τις επικοινωνιακές επιταγές που θέλουν τη μαριονέτα στην κορυφή να ντύνεται και να στολίζεται ως καταλληλότερος. Αυτό χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως επικοινωνιακό τρύκ σε μια πολιτική πραγματικότητα που γουστάρει χαρισματικές προσωπικότητες. Αλλά όπως μας έχει προειδοποιήσει εδώ και κανένα αιώνα ο νίτσε, αυτά τα επικοινωνιακά τρυκ έχουν την τάση σαν άλλα γκόλεμ να αποκτούν τη δική τους ζωή και άρα αυτή τη στιγμή ο σύριζα είναι ένα κόμμα που κινείται σύμφωνα με τις κάβλες μιας ομάδας γύρω από τον καταλληλότερο και τις διαφορετικού βαθμού ανοχές των υπολοίπων.

    Τα πειστήρια του εγκλήματος

    Η ιστορία με το γήπεδο της ΑΕΚ ήταν πλήρως διαφωτιστική. Μεγάλο κομμάτι της βάσης των κομματικών μελών του σύριζα φρίκαρε όταν είδαν το σύριζα να κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με τον darth vader. Και από όσα γνωρίζω προσπάθησαν να μεταφέρουν αυτή τη φρίκη τους με άτυπους τρόπους στους ανώτερούς τους. Άτυπος τρόπος είναι να πάρεις τηλέφωνο τον σύντροφο που είναι στην κεντρική επιτροπή και να του πεις “μα καλά είστε εντελώς μαλάκες?”. Με αυτό θέλω να πω, ότι άτυπος δεν σημαίνει απαραίτητα και αδύναμος. Αλλά άτυπος σημαίνει πως εσύ θα χοροπηδάς από το κακό σου και ο ανώτερος μπορεί να αποφασίσει να σε ακούσει, μπορεί και όχι.

    Στη συγκεκριμένη περίπτωση λοιπόν και μετά από πολλές κόντρες συγκαλείται ένα συμβούλιο που προσπαθεί να αποφασίσει τι θα κάνει με το γήπεδο. Σε αυτή τη μάχη η ομάδα του καταλληλότερου σε συμμαχία με άλλες ομάδες θέλουν να προχωρήσει η κατασκευή του γηπέδου. Με οριακή πλειοψηφία όμως 11-10 το συμβούλιο αποφασίζει να μη στηρίξει τα φαραωνικά σχέδια του μελισσανίδη που θέλει να φτιάξει ένα ιδιωτικό γήπεδο με κρατικά χρήματα και κρατική γη. Εδώ λοιπόν θα μπορούσαμε να βάλουμε τους τίτλους τέλους και να πούμε ότι η κομματική δημοκρατία δούλεψε. Έλα μου όμως που δεν.

    Διότι μερικούς μήνες μετά η εκλεγμένη με τον σύριζα περιφερειάρχης αττικής ρένα δούρου (και τωρινό μέλος της ομάδας του καταλληλότερου) αποφασίζει να δώσει τα 20εκ στον μελισσανίδη για το γήπεδο και ταυτόχρονα να δώσει και άλλα 8εκ στον αλαφούζο έτσι για να μην παραπονιέται. Με λίγα λόγια η περιφερειάρχης αττικής γράφει παντελώς στ’ αρχίδια της της αποφάσεις (πνεύμα και γράμμα) της κομματικής γραφειοκρατίας και κάνει αυτό που η ίδια (και η ομάδα του καταλληλότερου) γουστάρει.

    Κατόπιν όλων αυτών είναι δεδομένο πως κάθε μέλος του σύριζα θα πρέπει να νιώθει τουλάχιστον ολίγον μαλάκας. Οι περισσότεροι θα έχουν έναν μηχανισμό άμυνας προκειμένου να το καταπιούν ή να το εκλογικεύσουν αυτό, αλλά όλες μπορούμε να παραδεχθούμε πως στη βάση της ιστορίας αυτής υπάρχει ένα πολύ απλό συμπέρασμα. Το να είσαι μέλος του σύριζα πολύ μικρό αντίκτυπο έχει στις κομματικές αποφάσεις.

    Όταν λοιπόν αυτό ισχύει για τα 30.000 μέλη του σύριζα, είναι προφανές να καταλάβουμε τι ισχύει για τους ακόμα πιο έξω που είναι η κοινωνία. Η ελληνική κοινωνία είναι πολύ καλά εκπαιδεύμενη και σε πλήρη συναντίληψη με αυτόν τον τύπο κόμματος, το οποίο εγώ ονομάζω μεταπολιτευτικού τύπου κόμμα. Στην ουσία γνωρίζει πολύ καλά ποια είναι τα όρια της απέναντι σε τέτοιους μηχανισμούς και ποιοι είναι οι τρόποι τυπικής και άτυπης αντίδρασης. Οι μαζικές κινητοποιήσεις σε αυτό το πλαίσιο έχουν μόνο ρόλο προκειμένου οι ηγετικές κομματικές ομάδες να τις καπελώνουν και να τους δίνουν το σπιν που οι ίδιες θέλουν.

    Το να ζητάς λοιπόν τη στήριξη της κοινωνίας όταν απλά δεν διαθέτεις κανέναν σεβασμό για τις ορέξεις της, είναι σαν να ζητάς από κάποιον να σου κάνει κωλοτούμπες έτσι γιατί πολύ απλά γουστάρεις.

    Η πολιτική οικονομία του Αλέξη Ζορμπά

    Πάμε τώρα και στο δεύτερο ζητηματάκι που τίθεται με αυτή την φαινομενικά αθώα φράση. Όταν λές πως θέλεις η κοινωνία να κινητοποιηθεί για να μπορέσει μια αριστερή κυβέρνηση να δράσει, δεν λες μόνο μια απλή βολική κοινοτοπία. Εκφράζεις μια πολύ συγκεκριμένη αντίληψη για την πολιτική, το κράτος και τους φορείς της. Μια αντίληψη που δεν διαφέρει καθόλου με την αντίληψη του ομπάμια για το ζήτημα (δηλαδή την κυρίαρχη αντίληψη).

    Στην ουσία θέτεις τον εαυτό σου ως έναν ουδέτερο κυβερνήτη που προσπαθεί να κάνει τον ζογκλέρ ανάμεσα σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, συμβιβάζοντας και ακολουθώντας αυτόν που πιέζει περισσότερο. Αν πιέσει περισσότερο ο μελισσανίδης και οι χούλιγκαν της αεκ, τότε το γήπεδο θα γίνει. Αν πιέσουν περισσότερο οι κάτοικοι της νέας φιλαδέλφιας, τότε το γήπεδο δεν θα γίνει. Το κράτος σε αυτή την αντίληψη είναι ένας σχετικά άχρωμος και άοσμος τροχονόμος που απλά διακινεί, ικανοποιεί και συμβιβάζει συμφέροντα. Ναι φυσικά μια αριστερή κυβέρνηση πολύ θα ήθελε να κάνει διάφορα αριστερά πράγματα, αλλά αν ο λαός δεν πιέσει γι’ αυτά τα πράγματα τότε η αριστερή κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να τα πραγματοποιήσει. Διότι θα υπερισχύσουν οι πιέσεις του μελισσανίδη.

    Είμαι σίγουρη πως για πολλούς από εσάς η παραπάνω παράγραφος δεν σας φαίνεται περίεργη. Και δεν σας φαίνεται περίεργη διότι αποτελεί την κυρίαρχη θεωρία περί κράτους των τελευταίων δεκαετιών. Είναι ουσιαστικά η λογική του κράτους ως διαχειριστής των λόμπι, της κοινωνίας των πολιτών (που είναι κι αυτή ένα λόμπι από μόνη της) κλπ κλπ. Το πόσο προβληματική είναι αυτή η θεωρία δεν είναι της παρούσης να το αναλύσουμε, όποιος έχει τις αμφιβολίες του ας τις εκφράσει στα σχόλια.

    Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο αστεία αν σκεφτούμε ότι η κοινωνία των πολιτών, ο λαός, οι μάζες κλπ δεν έχουν θεσμικούς τρόπους επαφής με την εξουσία. Ο αλαφούζος όταν είχε πρόβλημα με το γήπεδό του, έκλεισε ένα ραντεβουδάκι με τη δούρου και τα κανόνισε. Ο σύλλογος ελλήνων φαρμακοβιομηχάνων πληρώνει δύο ντουζίνες υπαλλήλους για να βρίσκονται σε συνεννόηση με το υπουργείο υγείας και από μία ντουζίνα με κάθε κόμμα. Ο χ ψ μήτσος όμως από την απάνω γειτονίτσα δεν πρόκειται ποτέ να φτάσει στην πόρτα της δούρου, κι ακόμα κι αν φτάσει δεν έχει σχεδόν τίποτα για να διαπραγματευτεί και να πιέσει.

    Γιατί ο σύριζα χρησιμοποιεί αυτό το επιχείρημα?

    Η μία απάντηση είναι διότι ο σύριζα δεν βλέπει διαφορετικά τον εαυτό του. Δυστυχώς για πολλούς μέσα στο σύριζα η παραπάνω παράγραφος δεν περιέχει κάτι λάθος. Είναι η ίδια λογική με την οποία πορεύθηκε η δημαρ ακόμα και οι άνθρωποι εκεί μέσα που δεν ήταν εντελώς καθίκια. Είναι ακριβώς η ίδια λογική που χαρακτηρίζει την ηγετική ομάδα του καταλληλότερου. Στο γήπεδο της ΑΕΚ ο τσίπρας τα βρήκε με τους λαφαζανικούς και τη φράξια που ανήκει η δούρου και έφαγε λάχανο τους δικούς του που διαφωνούσαν πχ.

    Μια δεύτερη απάντηση περισσότερο κυνική είναι διότι ο σύριζα ψάχνει την διέξοδό του, για το παραδοσιακό μεταπολιτευτικό χορευτικό. Ξέρετε εκεί που η νέα κυβέρνηση λέει εντελώς ξαφνιασμένη ότι παραλάβαμε χάος (που να το περιμέναμε) και άρα το πρόγραμμα που εξαγγείλαμε αναβάλετε μέχρι να οριμάσουν οι συνθήκες. Θα βάλω τη μαγική σφαίρα να ασχοληθεί με αυτά τα ζητήματα μετά την προκήρυξη εκλογών, τώρα απλά το αναφέρω για να εξηγήσω την πολιτική χρησιμότητα της φράσης που αποδομούμε.

    Κι εσύ γιατί ασχολείσαι με αυτό αντί να συστρατευτείς στον μεγάλο αντιδεξιό αγώνα?

    Διότι δεν πιστεύω ότι με δεξιές αντιλήψεις για τον κόσμο μπορείς να φτιάξεις αριστερή πολιτική παρά μόνο αριστερή ρητορεία. Επιπλέον διότι έχω τη φαντασίωση πως θα εξαφανίσω αυτό το επιχείρημα από την πολιτική συζήτηση. Άρα ιδανικά, κάποια που το χρησιμοποιεί ως επιχείρημα στις συζητήσεις της σύμφωνα με τις επιταγές της κομματικής γραφειοκρατίας, θα δει τη βρώμα πίσω από το σπιν και θα πάψει να το χρησιμοποιεί. Με λίγα λόγια καβάλησα τον ροσινάντε μου και την έπεσα σε έναν ακόμα ανεμόμυλο. Καλά σας χριστούγεννα.