• Ο συμψηφισμός της βίας, τα ρέστα της (και δύο καλοακονισμένα μάνγκο) .

    Date: 2004.04.03 | Category: ΔΙΕΘΝΗ | Tags: ,,,,,

    Ανθρωπισμός είναι η πολυτέλεια που έχουμε εμείς από την πολυθρόνα μας. Κάθε μέρα που περνάει στη ζωή μας είναι μια λιγότερο ή περισσότερο ευχάριστη υπόθεση. Κανείς δεν πεθαίνει γύρω μας, κανένα σπίτι δεν γκρεμίζεται και καταπίεση ονομάζουμε τον μπάτσο που θα του κάνουμε φασαρία επειδή κοίταξε στραβά την ταυτότητά μας. Στη γάζα, στη Φαλούτζα και τη Σαμιρέ, κάθε μέρα που περνάει κάποιος γνωστός σου πεθαίνει από σφαίρες, κάποιο σπίτι ισοπεδώνεται και καταπίεση σημαίνουν οι φωτογραφίες που είδαμε (και που δεν είδαμε ακόμα) από τις φυλακές του Ιράκ. Στην τσετσενία τα πράγματα ήταν αρκετά χειρότερα. Διαβάστε τι μπορεί να κάνει μια βόμβα καυσίμου ή διασποράς όταν πέφτει σε μία πόλη.

    Η βία ήταν ανέκαθεν πολιτική πράξη. Από τις πυρηνικές μπόμπες μέχρι το ξύλο που τρως από τη μαμά σου στον κώλο. Οι ιρακινοί ακολουθούν τα μαθήματα που ο δυτικός κόσμος τους έδωσε. Οι παλαιστίνιοι δεν ζώνονταν από την αρχή εκρηκτικά. Ακόμα και η δεύτερη ιντιφάντα ήταν σε γενικές γραμμές μια ειρηνική διαμαρτυρία. Εκτός κι εάν το να πετάς πέτρες στα τάνκ είναι επιθετική ενέργεια. Τι κέρδισαν λοιπόν με αυτή την τακτική? Μερικά παιδικά πτώματα, μπλόκα, καινούργιους καταυλισμούς και τη συμπάθεια των ευρωπαίων. Δεν νομίζω ότι η βία θα τους αποδώσει απαραίτητα περισσότερα, αλλά η ειρήνη και το διεθνές δίκαιο σίγουρα δεν απέδωσαν.

    Όπως και δεν απέδωσαν στην περίπτωση του Ιράκ. Όπως δεν αποδίδουν στην περίπτωση των δασμών στα αγροτικά προϊόντα τρίτων χωρών που επιβάλει η ευρωπαϊκή ένωση. Ή στα δάνεια και τις προσταγές του ΔΝΤ. Η ηθική και η καλοσύνη δεν είναι μέσα στο λεξιλόγιο μας προς τους λιγότερο ανεπτυγμένους. Το να καθόμαστε γύρω από ένα τραπέζι και να βρίζουμε για τις αδικίες του κόσμου, δεν έκανε κανένα ινδιάνο του μεξικού να νιώσει καλύτερα και κανένα αγρότη στη Ζιμπάμπουε να βγάλει το ψωμί του. Μετά πηγαίνουμε υποκριτικά και δίνουμε στο παιδί του ανθρωπιστική βοήθεια.

    Ο μπιν λάντιν που είναι πιθανό σύντομα να δείτε αυτόν ή τους επίγονους του να ηγούνται κάποιου κινήματος στην αραβική χερσόνησο, στο μήνυμά του προς τους ευρωπαίους είπε ότι η 11 σεπτεμβρίου και η 11 μαρτίου ήταν μια υπενθύμιση ότι η ασφάλεια πρέπει να ισχύει για όλους μας. Όχι μόνο για εσάς.

    Το στρατηγικό μας λάθος ως βολεμένων και δυνατών ήταν πως θεωρούσαμε ότι μπορούμε να κερδίσουμε περισσότερα από την αστάθεια και την ανομία. Αυτό διακηρύττουν καιρό τώρα τα αμερικάνικα think tank. Αυτό πράττουμε με κάθε τρόπο πριν από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης. Είμαστε όπως λένε Long Vol που σημαίνει στο χρηματιστηριακό παιχνίδι ότι κερδίζουμε από τις διακυμάνσεις. Είμαστε δυνατοί και κερδίζουμε από το ξαναμοίρασμα της τράπουλας. Όταν λοιπόν εμείς οι Δυτικοί με κάθε τρόπο λέμε ότι δεν υπάρχουν κανόνες, γιατί επιμένουμε να τους σέβονται οι άλλοι? Μου θυμίζει εκείνη τη σκηνή στο blackadder όπου ο Βρετανός αξιωματικός του πρώτου πολέμου Ρόουαν Άτκινσον εξηγεί ότι «εμείς οι βρετανοί είναι άδικο να έχουμε αντιπάλους που είναι οπλισμένοι με κάτι περισσότερο από καλο-ακονισμένα μάνγκο. Στην περίπτωση δε που είχαν δόρατα συνήθως επιλέγαμε την υποχώρηση. Πόσο μάλλον με αυτά τα διαβολεμένα πολυβόλα που έχουν οι γερμανοί». Η ηλιθιότητα πάει συνήθως χέρι-χέρι με την απληστία και έτσι στην πραγματικότητα Long Vol είναι όσοι έχουν να χάσουν τα λιγότερα. Και λιγότερα έχουν να χάσουν αυτοί που δεν έχουν τίποτα. Οι κανόνες και οι νόμοι ισχύουν για μέρη όπου υπάρχει έστω και επίφαση δικαιοσύνης. Όχι όταν μια οβίδα κομματιάζει τις σάρκες του μικρού σου αδερφού, του πατέρα σου και της αθώας ερωμένης σου μέσα σε μια στιγμή και καμιά δικαιοσύνη δεν μπορεί να σε βοηθήσει. Γιατί δεν υπάρχει. Καμία κάμερα δεν θα έρθει να σου συμπαρασταθεί. Τότε είναι στρατηγικά σωστό να ζωθείς εκρηκτικά και να κάψεις τα σπίτια άλλων αθώων. Γιατί στον ολοκληρωτικό πόλεμο, σημασία έχει να κάμψεις τη θέληση του αντιπάλου να συνεχίσει να πολεμά. Όσο δεν του κοστίζει τίποτα, θα συνεχίσει να στέλνει άνομους μισθοφόρους στην πόλη σου που θα έχει μετατρέψει σε No Mans Land. Αυτό το παιχνίδι το έχουμε παίξει πολλές φορές.

    Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος τελείωσε ισοπεδώνοντας ολόκληρη τη Δρέσδη, κατακαίγοντας το Τόκιο και ρίχνοντας δύο ατομικές βόμβες σε κατοικημένες περιοχές. Εάν μάλιστα ακούγαμε και τον Τσώρτσιλ θα είχαμε βομβαρδίσει και με σπόρους άνθρακα μερικές γερμανικές πόλεις. Μετά τον πόλεμο μάλιστα, σε περίοδο ειρήνης δηλαδή, δεν έχουμε ιδέα σε τι αριθμό ανήλθαν οι νεκροί γερμανοί στρατιώτες που παρέμεναν παράνομα στα στρατόπεδα αιχμαλώτων των συμμάχων χωρίς να ονομάζονται αιχμάλωτοι πολέμου (σας θυμίζει κάτι?). Πέθαναν από ασιτία (σας θυμίζει κάτι άλλο?) ή άλλες αιτίες, και δεν μάθαμε ποτέ τον αριθμό γιατί κατά την προεδρία του Αϊζενχάουερ αποφάσισαν ότι δεν βολεύει να μαθευτεί ποτέ αυτό, και κάποιοι θεώρησαν ότι θα έπρεπε να σβηστούν από την ιστορία. Σε τι έφταιξαν λοιπόν αυτοί οι αθώοι? Ποιά η ηθική θέση των νικητών? Αυτοί οι νικητές είναι οι ίδιοι που δημιούργησαν τον «δίκαιο» ΟΗΕ με τα βέτο του συμβουλίου ασφαλείας. Ας μην μιλάμε λοιπόν για διεθνές δίκαιο λοιπόν με ελαφριά καρδιά. Και ο 20ος αιώνας είναι μάλλον από τους λιγότερο αιματηρούς της Δύσης.

    Το να περιμένουμε να δημιουργηθεί ένα αντάρτικο στο στύλ του Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα, ή του ΕΛΑΣ στην Ελλάδα απέναντι στην υπεροπλία των αμερικανών, ή των ρώσων είναι το ίδιο με το να αντιτάσσουμε καλοακονισμένα μάνγκο απέναντι στα πολυβόλα. Ρομαντικό και ηρωικό σαν τον Δον Κιχώτη ίσως, η καρδιά μου θα έκανε κράκ, αλήθεια σας το λέω, αλλά παντελώς αναποτελεσματικό.

    Μα θα μου πείτε δεν ήταν ο Γκάντι και η ειρηνική ανυπακοή που κέρδισαν τα όπλα των βρετανών από τη Νότιο Αφρική (ναι και εκεί έβαλε το δαχτυλάκι του ο τρομερός παππούς) μέχρι την Ινδία? Δυστυχώς όχι μόνο. Η βρετανική αυτοκρατορία βρισκόταν στα όρια της κατάρρευσης και ήταν δεδομένο ότι θα αποχωρούσε από πολλές «κτήσεις» της. Απλώς στις περισσότερες περιπτώσεις προσπαθούσε να αφήσει διάδοχες καταστάσεις όπου θα την συνέφεραν ή χάος όπου αλλού δεν μπορούσε (όπως στο σημερινό Ισραήλ/Παλαιστίνη). Ο Γκάντι δεν τους έδωσε αυτή τη χαρά στην περίπτωση της Ινδίας. Κατάφερε κάτι πραγματικά σπουδαίο και με έναν ακόμα πιο σπουδαίο και δυτικά ανθρωπιστικό τρόπο. Αλλά δυστυχώς για εμάς τα ιστορικά παραδείγματα δεν επαναλαμβάνονται αυτούσια. Οι άγγλοι ήταν διατεθειμένοι να φύγουν και να κάνουν υποχωρήσεις, οι ισραηλινοί (ιλιθιωδώς για τους ίδιους) όχι.

    Κι αυτό το παραμυθάκι που έχουμε εύκαιρο με τις κακές κυβερνήσεις και τον αθώο κόσμο, πρέπει κάποια στιγμή να το κόψουμε. Είτε έχουμε λαϊκή κυριαρχία και είμαστε υπεύθυνοι για τις κακές κυβερνήσεις μας, είτε αποτελούμε τη σιωπηλή συναινούσα πλειοψηφία μιας ελίτ που μας κυβερνά, το ζήτημα της ευθύνης έχει λυθεί από το 1548 παρακαλώ. Όταν ο ÉTIENNE DE LA BOÉTIE δημοσίευσε «την διατριβή περί εθελούσιας δουλείας». Ένας δυνάστης είναι ένας άνθρωπος με δύο μάτια, δύο χέρια και ένα στόμα. Πώς καταφέρνει και μας δυναστεύει λοιπόν? Πώς οι συνταγματάρχες κυβέρνησαν την Ελλάδα επί 7 έτη? Πόσοι αντιστάθηκαν πραγματικά και ενεργητικά? 5.000, θέλετε 10.000 ? Θα σας δώσω 20.000 για να μην με πείτε μικρόψυχο. Στα 9.000.000 πληθυσμό δεν είναι κι άσχημα ε? Κι αυτό το έρμο το πολυτεχνείο? Ως πότε θα είναι το άλλοθι ενός ολόκληρου λαού για τα επτά χρόνια σιωπής?  Να μη γελάσω με την «αντίσταση» της κηδείας Παπανδρέου. Είναι αυτά τα παραμύθια που γαργαλάνε τα αυτιά μας και μας κάνουν να παίρνουμε λάθος αποφάσεις. Μας κάνουν να νομίζουμε ότι είμαστε ηθικοί, δίκαιοι, ψύχραιμοι και καλοί. Και εμείς είμαστε οι μορφωμένοι.

    Το να κατανοείς τη λογική της τρομοκρατίας δεν σημαίνει να την αποδέχεσαι. Σημαίνει όμως ότι αναγνωρίζεις πίσω της έναν καθαρά δυτικό ορθό λόγο. Και αυτό σε βοηθά να μην κάνεις λάθη. Να μην τους αφορίζεις ως φανατικούς. Ο ορθός λόγος δεν είναι απαραίτητα ανθρωπιστικός. Αυτό το αποδεικνύουμε αιώνες τώρα εμείς οι Ευρωπαίοι.

    Όλοι οι πόλεμοι των δυτικών (αμερικάνων, ρώσων και λοιπών) τα τελευταία 25 χρόνια βασίζονται σε μια αποστειρωμένη «εικόνα» ή ακόμα καλύτερα στην πλήρη απουσία της εικόνας της βίας. Το επικοινωνιακό τρυκ του πολέμου είναι να δείχνει ένα βίντεο με μια βόμβα που πέφτει στο στόχο της, μικρά τανκσάκια να ανατινάζονται νικηφόρους στρατούς κλπ. Ποτέ αίμα, ποτέ νεκρούς από καμιά πλευρά, ποτέ βία, ποτέ πόνος. Και εμείς λέει πιστέψαμε ότι ο πόλεμος έγινε μια καθαρή υπόθεση. Το επικοινωνιακό μήνυμα των καμένων μισθοφόρων στη Φαλούτζα, του αποκεφαλισμένου Ιδεαλιστή με την πορτοκαλί (βλέπε γκουαντάναμο) μπλούζα και των πτωμάτων των μικρών παιδιών στο Ιράκ είναι να υπενθυμίσουν ότι ο πόλεμος ποτέ δεν θα γίνει καθαρός και ανθρωπιστικός. Κι εμείς δεν ήμασταν ποτέ αθώοι.

    Εάν θέλουμε να προσπαθήσουμε να σταματήσουν όλα αυτά ας ξεκινήσουμε με το να δώσουμε σε εκείνους τους ανθρώπους που αγαπάνε τον θάνατο περισσότερο από τη ζωή, ένα κίνητρο για να μην πεθάνουν. Ο νέος ανθρωπισμός δεν χρειάζεται να είναι ιδεαλιστικός. Να υποπτεύεστε τους ιδεαλιστές γιατί είναι σπάνιο είδος ακόμα, και απαντάται συνήθως μόνο σε χορτάτους, μορφωμένους και υπαρξιστές. Κυκλοφορούν πολλοί στον δυτικό κόσμο αλλά όχι αρκετοί. Διότι ο καπιταλισμός ευνοεί ένα άλλο είδος περισσότερο. Τους βαρυστομαχιασμένους, άπληστους που νομίζουν ότι θα ζήσουν για πάντα. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το νέο ανθρωπισμό για να σώσουμε το τομάρι μας.

    Αναρωτηθήκατε ποτέ τι κάνει έναν μετανάστη να περνά μέσα από ένα ναρκοπέδιο στον Έβρο? Ότι και να πεθάνει δεν έχει σημασία. Ότι η ζωή στα σκατά της Αθήνας είναι καλύτερη από τη ζωή στον τόπο του. Τέτοιοι άνθρωποι απελπισμένοι δεν αντιμετωπίζονται με καμία ασφάλεια. Σε σφάζουν με το κονσερβοκούτι. Μόνο εάν δώσεις ένα κίνητρο σε αυτόν τον άνθρωπο να ζήσει εν ειρήνη το μάταιο πέρασμα του από τη ζωή, θα εκμηδενίσεις την αγάπη του για τον θάνατο. Εάν του δώσεις φαί, μια ευτυχισμένη οικογένεια, περηφάνια για την ύπαρξη του, ένα ευρύτερο στόχο για το μέλλον, άντε και ένα κινητό. Ό,τι δώσαμε με λίγα λόγια στους Ευρωπαίους και τώρα δεν σκέφτονται σε γενικές γραμμές πως θα κόψουν ο ένας το λαρύγγι του άλλου. Αυτό βέβαια θέλει θυσίες από μέρους μας γιατί η δική μας ευτυχία βασίζεται στη δυστυχία των υπολοίπων. Επίσης η συνταγή δεν είναι σίγουρη διότι η πτώση προς τη βαρβαρότητα είναι σχετικά εύκολη όπως μάθαμε στη γιουκοσλαβία. Ειδικά εάν οι άνθρωποι πιστεύουν σε διάφορα παραμύθια, όπως το πολυτεχνείο. Αλλά τουλάχιστον αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε, έστω κι εάν πεθάνουμε προσπαθώντας.