• Σαν χρυσόψαρα στη γυάλα

    Date: 2022.05.16 | Category: ΠΟΛΙΤΙΚΗ | Tags:

    Παρότι πέρασα την εφηβεία μου με την ελπίδα πως ο ΟΤΕ θα κρατήσει την τηλεφωνική μας γραμμή αναλογική προκειμένου να μην χρεώνει το μόντεμ με το λεπτό, την τελευταία επταετία ζω αρκετό από το χρόνο μου offline. Και χρειάζεται προσπάθεια να το καταφέρεις αυτό, όταν τα πάντα βρίσκονται “στην άκρη των δακτύλων σου” και κάθε προσπάθεια να τα κάνεις αλλιώς είναι από δύσκολη μέχρι αδύνατη.

    Συνεχίζω ακόμα να τυπώνω το boarding pass για το αεροπλάνο, να πληρώνω το σουπερμάρκετ με μετρητά, να περιμένω τον συνομιλιτή μου να θυμηθεί αυτό το τραγούδι, το κινητό μου έχει ελάχιστα online apps· πράγματα που ο online κόσμος τα θεωρεί τόσο boomer χρησιμοποιώντας τον αμερικάνικο όρο για τη γενιά που γεννήθηκε μετά τον προηγούμενο τριαντακονταετή.

     

    Δεν θεωρώ πια ότι η ζωή μου βρίσκεται λιγότερο υπό παρακολούθηση με αυτόν τον τρόπο, ο κλοιός έχει σφίξει τόσο που είναι αστείο να το ισχυρίζεσαι, αλλά αυτή η παραξενιά, μου προσφέρει μια ελευθερία απέναντι στο κινητό. Αν το ξεχάσω στο σπίτι, δεν τρέχω να το βρω διότι αλλιώς δεν μπορώ να υπάρξω κι αυτό είναι μια πολυτέλεια που δεν θέλω να χάσω.

    Όμως αυτή η πολυτέλεια, όπως και διάφορες άλλες παραξενιές μου, σίγουρα χάνουν κάτι από τον γύρω κόσμο σου· αυτό έχει τα καλά του και τα κακά του. Το κακό είναι φυσικά ότι χάνεις κάτι από το πως οι άλλοι αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα. Το καλό είναι ότι σου επιτρέπει να βλέπεις αυτή την πραγματικότητα λίγο απ’ έξω και να χαίρεσαι πολύ που δεν είσαι μέσα της.

    Κάπως έτσι δεν έχω πάρει χαμπάρι ότι τα τελευταία χρόνια τα ιντερνετικά καφενεία έχουν στενέψει τόσο πολύ που σήμερα μοιάζουν σαν ιχθυοτροφεία. Απίστευτα μικρές λιμνούλες με έναν απίστευτο συνωστισμό ψαριών μέσα τους. Εννοώ το έχω γράψει ότι θα συμβεί πριν 10-15 χρόνια και το έβλεπα να επιβεβαιώνεται σταδιακά, αλλά τους τελευταίους δύο μήνες έρχομαι αντιμέτωπος με ένα κομμάτι του πραγματικού εύρους αυτής της περίφραξης το οποίο είχα χάσει.

    Κι ένα μέρος μου εντυπωσιάζεται, αλλά ένα άλλο μέρος μου αναρωτιέται πως σκατά μπορούν και ζουν τόσα ψάρια συνωστισμένα σε μια τόσο μικρή λίμνη· βλέποντάς τα πρέπει να παραδεχθώ ότι τα χρυσοψάρα στο ενυδρείο -μια πολύ συνήθη παρομοίωση για να μιλήσουμε για περίκλειστους χώρους, βρίσκονται σε αξιοζήλευτη θέση σε σχέση με αυτά του ιχθυοτροφείου.

    Φυσικά δεν πρόκειται για την πρώτη φορά που συναντάμε ιστορικά τόσο περίκλειστους και ταυτόχρονα αποξενωμένους χώρους, ίσως με λιγότερη μαζικότητα από τη σημερινή, καθώς αυτά τα ιντερνετικά φέουδα στην ουσία τους περιλαμβάνουν όλο αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε δυτικός κόσμος· πραγματικός και φαντασιακός. Για να το πάμε ένα βήμα παραπέρα, με όλες τις φαντασιώσεις άυλης ύπαρξης των ελίτ μας, ο δυτικός κόσμος ορίζεται όλο και περισσότερο από την συμμετοχή σου σε αυτές τις φανταστικές χώρες που ονομάζουμε social media.

     

    Είμαστε πλάσματα της συνήθειας και πολύ γρήγορα συνηθίζουμε σε μια νέα ύπαρξη που παλιότερα θα μας φαινόταν προβληματική ή αβιώτη. Το μνημόνιο στην ελλάδα μπορούμε να θαυμάσουμε το πως “εκπαίδευσε” την ελληνική κοινωνία να συμπεριφέρεται με τρόπους που αν τους περιέγραφες το 2007 θα γέλαγαν όλοι μαζί σου. Η κορονο-υστερία είχε ακριβώς την ίδια εκπαιδευτική αξία μόνο σε πιο σύντομο χρονικό εύρος κι άρα πιο βίαια. Άρα κάπως έτσι νομίζω πως έπεσε έξω ο παλιός εαυτός μου που πίστευε ότι ο κόσμος θα εγκαταλείψει τα ιντερνετικά ιχθυοτροφεία όταν αυτά αρχίσουν να ανταγωνίζονται την πελατεία τους.

    Φυσικά αρκετοί άνθρωποι τα έχουν εγκαταλείψει και ακόμα περισσότεροι δεν χαμογελάνε περήφανοι κάθε φορά που τα αναφέρουν· αναγνωρίζουν την αναγκαιότητά τους, αλλά κοινωνικά μιλώντας έχουν πάρει λίγο τη θέση που έχει το τσιγάρο για πολλούς καπνιστές. Ένα ένοχο βίτσιο για το οποίο δεν είμαστε καθόλου περήφανοι αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε και τίποτα γι’ αυτό.

     

    Κι αυτός είναι ένας πολύ συνηθισμένος μηχανισμός ύπαρξης για πολλούς ανθρώπους, ειδικά στις εποχές που ζούμε, όπου όλοι μας πρέπει να είμαστε τέλειοι και επιτυχημένοι σαν την κοινωνία του gatacca και τα αρχέτυπά μας είναι κάτι σουπερήρωες που ζούνε μόνο στη φαντασία των ανθρώπων. Καθώς λοιπόν ποτέ δεν θα καταφέρεις να είσαι τόσο πράσινος όσο η γκρέτα, πρέπει να επιτρέψεις στον εαυτό σου να είναι αμαρτωλός. Ανάμεσα στους αμαρτωλούς υπάρχουν οι πιο ξεδιάντροποι που επιθυμούν την αμαρτία κι αυτοί που δεν θέλουν αλλά μια ανώτερη δύναμη τους αναγκάζει. Δεν θέλω να έχω netflix αλλά έχει ο γκόμενος ο κουμπάρος ο ξάδερφός μου και βλέπω κι εγώ. Δεν θέλω να έχω instagram αλλά είναι οι φίλοι μου, δεν μου αρέσει το τούιτερ αλλά από κάπου πρέπει να ενημερώνομαι κλπ κλπ κλπ.

    Τέτοιοι και παρόμοιοι μηχανισμοί χρησιμοποιούν τα ψάρια μας για να επιβιώσουν μέσα σε αυτά τα ιχθυοτροφεία. Η αυτολογοκρισία είναι πια τόσο εμπαιδωμένη σε μαγαζιά όπως το facebook που αν δεν κοπιάρεις την επίσημη άποψη καλό είναι να ποστάρεις μόνο για γάτες και φωτογραφίες από τις διακοπές σου. Ή να μιλάς με τους φίλους σου στο πριβέ τσατ (πράγμα που καταστρέφει όλη την προστιθέμενη αξία του facebook).

    Αν δεν καταλάβεις μόνος σου τους κανόνες, ο αλγόριθμος και οι λογοκριτές θα σε εκπαιδεύσουν γρήγορα, όπως γρήγορα μαθαίνει και εσωτερικεύει κάθε φέρελπης δημοσιογράφος τα όρια του ενυδρείου που δουλεύει.

     

    Ένας άλλος μηχανισμός είναι η εσωτερική δικαιολόγηση της εξωτερικά επιβεβλημένης πραγματικότητας. Από τη στιγμή που μου αρέσει να δουλεύω στο σπίτι, δεν με ενοχλεί τόσο που δεν μου επιτρέπεται να βγω από αυτό. Από τη στιγμή που έχω ποδήλατο τι με ενδιαφέρουν οι τιμές της βενζίνης· από τη στιγμή που εμένα με απασχολεί ο ΠΑΟΚ τι με ενδιαφέρει το τι συζητάνε στη βουλή, κλπ κλπ. Τέτοιου είδους προτάσεις είναι εύκολο να σχηματιστούν καθώς η ίδια μας η ύπαρξη βρίσκεται ήδη σπασμένη σε μπουκιές που να χωράνε στο αντίστοιχο ιχθυοτροφείο που δεν είναι απαραίτητο να επικοινωνεί με τα υπόλοιπα. Κι εκεί επάνω χτίζεις. Πχ εγώ έχω να βάλω βενζίνη από το δεκέμβρη άρα δεν με ενοχλεί τόσο· το σπίτι μας έχει καλή μόνωση και δεν χρειάζεται πολύ θέρμανση· δεν τρώω συχνά έξω οπότε δεν με πειράζει που έχει ακριβύνει· δεν έχω πιστοποιητικό φρονημάτων άρα έχω ξεχάσει τι θα πει μπαρ.

    Όλη αυτή η νοητική γυμναστική χρειάζεται εξαιρετική ευελιξία για να μπορέσεις να μην φτάσεις στο αυτονόητο αλλά συντριπτικό συμπέρασμα: μπορεί το κάθε ένα από αυτά τα πράγματα να μην έχει τόση αξία, αλλά το σύνολο αρχίζει να σχηματίζει μια εικόνα που δεν είναι πολύ κολακευτική για την ύπαρξή μας στον καλύτερο δυνατό των κόσμων.

     

     

    Covidian Level up

    Όλα αυτά ήταν λίγο πολύ γνωστά και επισήμως ανακοινωμένα αλλά ο κόβιντ πρόσφερε δύο πολύ σημαντικά upgrade, το εύρος των οποίων ακόμα δεν έχουμε εκτιμήσει πλήρως. Το πρώτο ήταν η πλήρης και απόλυτη κανονικοποίηση του ιχθυοτροφείου. Όχι μόνο πια τα ιντερνετικά μονοπώλια δεν χρειάζονταν να κρύψουν τα όρια της γυάλας πίσω από οργουελικές διατυπώσεις, η προάσπιση της επίσημης αλήθειας έγινε η περήφανη νέα ταμπέλα τους. Ταμπέλα την οποία υιοθέτησε πατ-κιουτ και ο κρατικός μηχανισμός με τεράστια φυσικότητα για την οποία κανείς απολύτως δεν αναρωτήθηκε.

    Προσωπικά εμένα μου φαίνεται προσβλητικό· πέρασα τόσα χρόνια καλλιεργώντας την ταυτότητα του συνομωσιολόγου, ψάχνοντας από εδώ κι από εκεί ειδησάρια σαν το προηγούμενο που να λένε ότι δεν είμαι τρελός· δεν είναι δυνατόν να βγαίνουν να το επιβεβαιώνουν επίσημα κι όλοι να ανασηκώνουν τους ώμους.

     

    Οι προθέσεις της παραπάνω κίνησης ήταν εκεί από την αρχή της προπαγανδιστικής εκστρατείας κατά του τράμπ και ο pew die pie φασίστας όσοι θυμάστε αυτή την αρχαία ιστορία, αλλά διαβάζοντας αυτό το αρχαίο άρθρο (5 ετών παλιό πρέπει να θεωρείται προϊστορία στο αιώνιο τώρα) είχα υποτιμήσει το πόσο πολύ οι φαντασιακές φιλελέ ελιτ θα προσφέρουν νομιμοποίηση σε αυτό το οργελικό κατασκεύασμα. Με την ίδια ευκολία που οι δημοκρατικοί στις ΗΠΑ κατάπιναν τα κάτουρα του τραμπ στα σοβιετικά ξενοδοχεία, κατάπιαν σε όλη τη δύση ολόκληρη την κοβιντο-ιστορία και τώρα φυσικά την εισβολή των ρώσικων Ορκ στη φιλειρηνική ουκρανία με τα ξανθά κοτσιδάκια. Προσωπικά με έκανε να ξεσκονίζω την παλιά κριτική του όργουελ του τσέστερτον και των υπολοίπων προς κάποια άλλα ανεγκέφαλα Ορκ που αυτάρεσκα θέλουν να ονομάζονται διανοούμενοι. Η σύνοψή της συμπεριφοράς τους είναι λίγο πολύ αυτή.

    Το δεύτερο upgrade που έφερε ο covid ήταν πως αυτά ιντερνετικά όρια του ιχθυοτροφείου έγιναν ταυτόχρονα πάρα πολύ πραγματικά. Δεν χρειάζεται παρά να ρωτήσετε τον εαυτό σας από το μακρινό 2019 αν θα μπορούσατε να φανταστείτε ένα τόσο εκτεταμένο καθεστώς κατ’ οίκον περιορισμού και απαρτχάιντ στην μπολιτισμένη δύση. Όποιος απαντήσει θετικά απλά λέει ψέμματα και δεν πειράζει, φτάνει που το ξέρει και αυτός και εμείς. Τα σημάδια υπήρχαν όπως πάντα και πιο πριν. Το cancel culture ήταν η πρώτη μεταφορά του ιντερνετικού όχλου στην πραγματική ζωή αλλά αφορούσε πολύ λίγους και πολύ λίγο. Ο covid δημοκρατικοποίησε και βιομηχανοποίησε το cancelling κάθε αντιφρονούντα με τη δημιουργία ενός απαρτχάιντ που ήταν ταυτόχρονα παντελώς απρόσωπο και εντελώς προσωπικό. Δεν χρειαζόταν πια να είσαι ο ραούλ για να νιώσεις την οργή του όχλου· μπορεί να ήσουν και ο κανένας και απλά να μην μπορούσες να βγεις από το σπίτι σου χωρίς το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.

    Διότι τώρα πια θα πρέπει να παραδεχθούμε πως οι γονιδιακές θεραπείες που διαφημίζονταν ως εμβόλια δεν ήταν τίποτα παραπάνω –κοινωνικά μιλώντας- από ένα πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Μια απόδειξη ότι αν δεν είσαι μαζί μας, τότε είσαι σίγουρα εναντίων μας κι αυτό θα σου κοστίσει. Πόσο μακριά είμαστε από το να αρχίσουμε να δένουμε τους αντιφρονούντες σε δέντρα για να τους ξεφτιλίσουμε δημόσια όπως κάνουν στο καινούργιο μας πρότυπο στην ουκρανία?

    Κι εκεί που στα τέλη του φετινού χειμώνα είπαμε λίγο να ανασάνουμε από την υστερία με την ανέλπιστη επιτυχία του προδότη της φυλής του Malone που απλά είπε ότι βασιλιάς είναι εντελώς γυμνός, ο μάρτης μας προσγείωσε πίσω στην δυστοπική μας πραγματικότητα. Όχι μόνο δεν θα προλάβουμε να πάρουμε ανάσα, αλλά τα όρια του ιχθυοτροφείου θα στενέψουν κι άλλο και μάλιστα τώρα θα βάλουμε και μερικά πιράνχα μέσα για να γίνει η ζωή πιο ενδιαφέρουσα.

    Η προφητική αποστροφή του Ντράγκι πως τα κορονοπάσα είναι πολύ χρήσιμα για να καταργηθούν μόλις τελειώσει η υστερία του κόβιντ θα μας συντροφεύει για αρκετό καιρό ακόμα καθώς θα περιμένουμε βδομάδα βδομάδα να μας ανακοινωθούν τα επόμενα έκτακτα μέτρα από τους πάπες της επίσημης θρησκείας.

    Διότι η ουκρανική κρίση ένα πράγμα έκανε απολύτως σαφές. Η κορονο-υστερία δεν ήταν μια κοινωνική εξαίρεση που θα περάσει (όπως πολλοί φίλοι μου ήθελαν να πιστεύουν γιατί που να τρέχεις τώρα ξεβράκωτος στ’ αγγούρια), αλλά ο νέος κοινωνικός κανόνας της δύσης.

     

     

    Boss Level

    Αν υπάρχει μια σημαντική ποιοτική διαφορά στην προ-κορώνα και μετά κορώνα επίσημη αφήγηση, είναι πως η προπαγάνδα δεν χρειάζεται πια να εξηγεί τον εαυτό της, όσο παράλογo κι αν ακούγεται ή φαίνεται αυτό που λέει. Αν ανήκεις σε εμάς το να την πιστέψεις και να την αναπαράγεις είναι μέρος των υποχρεώσεών σου· σαν την “αναμνηστική” δόση της γονιδιακής θεραπείας κανείς δεν θα σε ρωτήσει αν έχει κάποια χρησιμότητα ή λογική. Κανείς δεν σου ζητά να αναρωτηθείς αν η απαγόρευση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων τις κυριακές θα είναι ικανή να εξαλείψει τις εισαγωγές ντίζελ από τη ρωσία, αν η ουκρανία κερδίζει τον πόλεμο ή αν 2 κιλά αλεύρι και 10 λίτρα εμφιαλομένο νερό θα σε βοηθήσουν να επιβιώσεις μιας πυρηνικής επίθεσης. Η επιβεβαίωση πως όλα αυτά είναι αληθή είναι το προαπαιτούμενο για να ανήκεις στο κοινωνικό σύνολο.

    Αν διαφωνείς οφείλεις να σιωπήσεις, κι αν δεν σιωπήσεις θα σε σιωπήσει ο λεβιάθαν.

    Υπό αυτή την έννοια η προπαγάνδα έγινε πιο οικονομική. Όχι μόνο δεν χρειάζεται να έρχεται αντιμέτωπη με τον αντίλογο, αλλά δεν χρειάζεται καν να συνάδει με την πραγματικότητα. Το πρόβλημα των ελιτ που ήταν αποκομμένες από την κοινωνική πραγματικότητα και αναφέρω στο κείμενο του 2017 λύθηκε με το να απαγορευθεί κάθε πραγματικότητα που δεν ταιριάζει με την αφήγησή τους. Το αυτό βλέπουμε καθημερινά στις δηλώσεις των επισήμων που έχουν πάψει όχι μόνο να έχουν επαφή με την πραγματικότητα, αλλά πολύ συχνά δεν τους απασχολεί να έχουν καν εννοιολογική ή ιστορική συνοχή.

    Το δημόσιο διάγγελμά του γερμανού καγκελαρίου Σόλτς κατά την επέτειο της νίκης είναι ένα κλασικό τέτοιο δείγμα γραφής. Η κατακλείδα του λέει: “Η ελευθερία και η ασφάλεια θα θριαμβεύσουν, όπως η ελευθερία και η ασφάλεια θριάμβευσαν πριν από 77 χρόνια πάνω στην ανελευθερία τη βία και την δικτατορία”. Και σας διαβεβαιώ πως ο Σολτς δεν πάσχει από άνοια σαν τον μπάιντεν και ανήκει πλέρια στις γερμανικές “περιστέρες” σε σχέση με τους πράσινους που συγκυβερνά.

    Η ευρώπη όλη έχει γεμίσει από νέους μικρούς γιωργάκηδες και μάλιστα εντελώς τυχαία θηλυκού γένους που μας σέρνουν μέρα με τη μέρα χαρούμενες στον όλεθρο. Και ευτυχώς να λέτε διότι σκέφτεστε τι θα γινόταν αν αυτοί οι νέοι καβαλαλάρηδες της αποκάλυψης ήταν τίποτα βρωμεροί και αιμοδιψείς άντρες? Ρε λέτε να φταίει η γεννετική θεραπεία που τις μετέτρεψε από γουτσου γούτσου γλυκές και φιλειρηνικές υπάρξεις (όπως άλλωστε διατάζουν τα χρωμοσώματά τους) σε terminators? Πως μπορεί αλλιώς να εξηγηθεί μια τέτοια μεταστροφή?

    Λέτε η γλυκιά πρωθυπουργός της φιλανδίας ζητώντας την ένταξη της χώρας στο νάτο να προσπαθούσε να σπάσει τα 70 χρόνια πατριαρχικής κυριαρχίας που κρατούσαν τους φιλανδούς στην σκλαβιά της τυπικής ουδετερότητας στον ψυχρό πόλεμο?

    Τι θα κάναμε χωρίς την ηθική πυξίδα της εσθονής πρωθυπουργού που αναγκάζεται να μας διδάξει τα αυτονόητα? Πώς όταν θέλεις να δείξεις ότι δεν γουστάρεις το γκομενάκι, δεν το παίρνεις τηλέφωνο. Τελεία και παύλα, χωρίς μα και μου.

    Που να καταλάβουν άντρες σαν τον μακρόν και τον σούλτς τέτοιες απλές αλήθειες. Ευτυχώς η εσθονή πρωθυπουργός δεν στηλίτευσε την συνομιλία των υπουργών πολέμου ρωσίας και ηπα, παρότι ήταν και οι δύο άντρες. Είπαμε ακόμα και στα gender politics υπάρχουν όρια· απαγορεύεται να λέμε κακά λόγια για το αφεντικό εκτός κι αν είναι ρεπουμπλικάνος 🙂

    Μέσα σε αυτό το χαρούμενο ιδεαλιστικό κόσμο πορευόμαστε καθώς οι ουκρανοί νικάνε στη γιουροβίζιον, την ίδια στιγμή που οι νίκες τους στο πεδίο της μάχης πλησιάζουν βδομάδα με τη βδομάδα όλο και περισσότερο τα δυτικά τους σύνορα.

    Η βρυξέλλα είναι στοχοπροσυλωμένη στην επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, την ίδια στιγμή που οι ευρωπαίοι δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους στις διαπραγματεύσεις με άλλους παραγωγούς υδρογονανθράκων πράγμα που επιβεβαιώνει την πρόβλεψή μου στο TEOTWOAWKI πως ο στόχος είναι ο έλεγχος του εσωτερικού μετώπου μέσω των ελλείψεων σε υλικά αγαθά. Δηλαδή great reset και build back better φτου κι απ’ την αρχή σαν να μην πέρασε μια μέρα. Δύο συνθήματα των ελιτ για τα οποία θα έπρεπε να είχαμε σηκώσει όλοι μοϊκάνα, αλλά ως πλάσματα της συνήθειας που είμαστε, λίγο ξεχνάμε πολύ βολικά (γι’ αυτούς) ότι για να build back better κάποιος πρέπει να γκρεμίσει πρώτα. Όπως αρνούμαστε σθεναρά να αποδεχθούμε (ακόμα και οι πιο γκρινιάρηδες) ότι δεν ζούμε στον καλύτερο δυνατό των κόσμων. Κι έτσι και στο νέο κύκλο –που ήδη είμαστε μέσα του- ετοιμαζόμαστε για μια νέα σειρά εσωτερικών εκλογικεύσεων που θα μας φέρουν τα νέα μέτρα.