• Βρέχει(τ)?

    Date: 2019.01.16 | Category: ΠΟΛΙΤΙΚΗ | Tags:

     

    η ιστορία είναι γεμάτη επαναλαμβανόμενα βαρετά γεγονότα που διασπώνται από διάφορα ατυχήματα. Ποιος περίμενε πραγματικά αυτός ο Αλάριχος να καταλάβει την ρώμη αντί να την υπερασπίζεται, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι βάρβαροι έκαναν σαν κι αυτόν. Μετά το γεγονός όλοι λέγαμε α ναι η ρώμη ήταν αδύναμη κλπ κλπ, αλλά η ρώμη ήταν αδύναμη και πριν όπου όλοι σφύραγαν αδιάφορα.

    Το brexit έχει μια πολύ παρόμοια μορφή με τον θίασο σύριζα καλοκαίρι 2015, κι αυτό δεν είναι περίεργο διότι οι ίδιοι σκηνοθέτες παίζουν. Οι ηθοποιοί άλλάζουν φυσικά δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τους έωλους φρέσκους στην εξουσία βουλευτές του σύριζα με τους τόρηδες που το έχουν το κόμα πάππου προς πάππου, αλλά αυτό είναι και ένα από τα χαρακτηριστικά της βρύξελλας. Δεν έχει σημασία με ποιους παίζει αντίπαλος, αυτή ακριβώς την ίδια μπάλα θα παίξει.

    Καθώς λοιπόν η μέη έχασε την μάχη στο κοινοβούλιο της (σοκ και δέος), για τους τόρηδες υπάρχουν μόνο πολύ λίγες επιλογές. Ή ακολουθούν τους λαφαζανίστας τους και προχωράνε σε σκληρό brexit και προσπαθούν να συσπειρώσουν τους ψηφοφόρους επάνω τους τώρα που η γηραιά αλβιόνα απειλείται από θεούς και από δαιμόνους, ή κωλοτουμπιάζουν με έναν τρόπο (η βρυξέλλα τους έχει προσφέρει δύο-τρεις) και χάνουν την εξουσία και τη νομιμοποιήσή τους για ένα ικανότατο χρονικό διάστημα.

    Υπάρχει και το ενδιάμεσο ενδεχόμενο της μικρής κωλοτούμπας που είναι προκηρύσουμε εκλογές, τις χάνουμε και αφήνουμε τους εργατικούς να πάρουν το βάρος της κωλοτούμπας που στο κάτω κάτω δεν έχουν και μεγάλο πρόβλημα.

    Είναι παραπάνω από προφανές πως η βρυξέλλα προσδοκά στην κωλοτούμπα από την αρχή, ακριβώς όπως και στην περίπτωση του σύριζα, διότι σύμφωνα με τη λογική τους αυτός είναι ο μόνος τρόπος να διατηρήσουν την επικυριαρχία τους πάνω στα υπόλοιπα μέλη της ένωσης.

    Υπό αυτή την έννοια το διδυμάκι σαλβίνι-ντι μάγιο έχει υιοθετήσει ένα άλλο playbook που μέχρι στιγμής φαίνεται εξαιρετικά πιο πετυχημένο (με όρους μάρκετινγκ πάντα, άλλωστε κανείς δεν ασχολείται με την πολιτική). Αυτό το playbook ανήκει μάλλον στους πολωνούς και τους ούγγρους, ας πούμε χοντρικά στο βίζεγκραντ που λένε και οι ίδιοι. Με λίγα λόγια βρίσκονται σε ένα μόνιμο καθεστώς σύγκρουσης με τη βρυξέλλα χωρίς αυτό ποτέ να κορυφώνεται σε μονομαχία στο ελ-πάσο. Αυτή η τακτική αυξάνει τη δημοφιλία των κυβερνώντων ανάμεσα στους ντόπιους την ίδια στιγμή που δεν χρειάζεται να επενδύσεις πολιτικά και να σκεφτείς πολύ (σκέψη που θα χρειαζόταν κάθε έξοδος από την ένωση). Στην περίπτωση του βίζεγκραντ αυτό μπορεί να δουλεύει καθώς ως “φθηνές” χώρες όλο και κάτι τσιμπάνε από την ευρωπίττα (γι’ αυτό και συγκρούονται στα ανοιχτά σύνορα για τους μαυριδερούς, κι όχι στα ανοιχτά σύνορα γενικά). Η ιταλία όμως ανήκει πλέρια σε αυτούς που μόνο χάνουν από την ένωση και άρα αυτή η τακτική σύγκρουσης χαμηλής έντασης και κόστους, έχει περισσότερους περιορισμούς. Κάποια στιγμή θα τους βάλουν μια τρικλοποδιά από τη βρυξέλλα (το έκαναν άλλωστε με το δημοκρατικό κόμμα που ήταν μενουμευρωπαίοι), κι εκεί θα πρέπει ή να κωλοτουμπιάσουν εντελώς ή να σηκώσουν παντιέρα.

    Το αποτέλεσμα δεν το ξέρουμε ακριβώς διότι αυτή τη στιγμή στην ιταλία μόνο κερδίζουν οι κυβερνώντες και άρα συσπειρώνουν μια χώρα το πολιτικό σύστημα της οποίας ήταν πάντα διασπασμένο. Αν τώρα αυτή τη συσπείρωση τη μετατρέψουν και σε πράξη ή όχι είναι κάτι που θα το μάθουμε σε άλλο επεισόδιο.

    Μια άλλη τακτική απέναντι στη βρυξέλλα είναι η ιβηρική, βασικά πορτογαλική τακτική την οποία όμως φαίνεται να έχουν υιοθετήσει και οι γείτονες ισπανοί. Αυτή η τακτική είναι εντελώς ανάποδη από αυτή του βίζεγκραντ και στηρίζεται στην πλήρη επικοινωνιακή εξαφάνιση αυτών των χωρών από το ραντάρ της βρυξέλλας. Σίγουρα κάποια στιγμή θα δείτε το γιουρογκρουπ να εκφράζει την ανησυχία του για τον προϋπολογισμό της πορτογαλίας ή τις ισπανικές τράπεζες, αλλά αυτό δεν έχει καμία πιθανότητα και καμία πρόθεση σύγκρουσης. Η ιβηρική τακτική δεν μπορεί εύκολα να αντιγραφεί καθώς χρειάζεται κοινωνική ηρεμία στο εσωτερικό με το πόπολο να έχει αποδεχθεί το στάτους κβο και να μην απειλεί να φέρει κανέναν λαϊκιστή στην εξουσία στις επόμενες εκλογές. Η τακτική του σύριζα τον τελευταίο χρόνο πλησιάζει πολύ στην ιβηρική καθώς τα συριζόπουλα θέλουν να είναι οι καλύτεροι μαθητές του γιούρογκρουπ.

    Για τον σύριζα αυτή η δουλικότητα προς τους θεσμούς έχει και μια δεύτερη σημασία· μετά την αποτυχία του μακεδονικού να διασπάσει τη ΝΔ, ολόκληρη η εκλογική επιβίωση του κόμματος έχει βασιστεί στα ψίχουλα που οι θεσμοί θα προσφέρουν. Γι’ αυτό και το προφανές εκλογικό κόστος που η “λύση” του μακεδονικού θα φέρει, δεν τους ενδιαφέρει σε σχέση με τους καλούς βαθμούς που ελπίζουν να πάρουν από τους θεσμούς (ή έτσι θέλουν να πιστεύουν). Η πρόσφατη επίσκεψη της μέρκελ, ήταν για εμένα μια ποιητικότατη έκφραση αυτής της τακτικής. Η μέρκελ ήρθε να δώσει τα εύσημα στον καλό μαθητή, αλλά δυστυχώς για τον σύριζα η μέρκελ είναι τελειωμένη πολιτικά και κανείς δεν της δίνει ιδιαίτερη σημασία.

    Όπως κι αν έχει το πράγμα, καθώς το επικοινωνιακό πυροτέχνημα που ονομάζεται ευρωεκλογές πλησιάζει, το στοίχημα του μακρον έχει μετατραπεί από σιγουράκι σε αβέβαιη υπόθεση. Ο φρεσκο-εκλεγμένος μακρόν είχε πετάξει το γάντι στους λαϊκιστάς καλώντας σε μια πανευρωπαϊκή σύγκρουση κατά του λαϊκισμού το αποτέλεσμα της οποίας θα φαινόταν στις ευρω-εκλογές. Ήταν μια έξυπνη κίνηση καθώς στο σύνολο του πολιτικού σκηνικού οι λαϊκιστές αποτελούν ακόμα ένα νέο και αρκετά μικρό τεμάχειο. Ακολουθώντας το γερμανικό πρότυπο, οι λαϊκιστές παίρνουν 10-15% άρα οι αντίπαλοί τους τους κερδίζουν αφού αποτελούν το 75% (το die linke βρίσκεται πάντα στο καθαρτήριο). Το ίδιο ισχύει λίγο πολύ στις περισσότερες μεγάλες χώρες. Στην ισπανία ο λαϊκισμός συγκεντρώνει ένα 20% (κι αυτός όλο και γίνεται καλό παιδί), στη γαλλία ένα 35% βαριά και μόνο στην ιταλία έχει πάρει λίγο κεφάλι, αλλά αυτό το κεφάλι δεν θα είναι πάνω από 50-55%.

    Ο πολιτικός υπολογισμός του μακρόν λοιπόν έδειχνε να ήταν έξυπνος, αλλά καθώς πλησιάζουμε στις ευρω-εκλογές, αυτό το μαθηματικά βέβαιο στοίχημα έσκασε πάνω στα κίτρινα γιλέκα. Είναι προφανές πως η πολιτική της βρυξέλλας παρότι νικηφόρα μέχρι στιγμής δεν προσφέρει πολλές εκλογικές συμπάθειες, αντίθετα όποιος της πάει κόντρα έχει μόνο να κερδίσει. Εκεί που πόνταρε ο μακρόν είναι στο αργόσυρτο των πολιτικών αλλαγών. Από τη στιγμή που δεν συμβαίνει τίποτα πολύ δραματικό, οι πολιτικοί συσχετισμοί ανάμεσα στα παραδοσιακά και τα λαϊκιστικά κόμματα δεν αλλάζουν τόσο γρήγορα. Στις περιοχές όπου υπάρχει κοινωνική συναίνεση, το πόπολο θα βρει μια εναλλακτική τύπου βαρουφάκη για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του στο παραδοσιακό σκηνικό. Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα ήταν οι τοπικές εκλογές στη βαυαρία που ανέβασαν τους πράσινους και κάτι λάιτ ευρωσκεπτικιστές σε στρατοσφαιρικά ποσοστά, αντί να πριμοδοτήσουν τον κακό λαϊκισμό του AfD.

    Όμως τα κίτρινα γιλέκα μας δείχνουν ξεκάθαρα πως το ποιες είναι οι περιοχές της συναίνεσης και ποιες όχι, είναι κάτι πολύ ρευστό στον εύθραυστο κόσμο που η βρυξέλλα έχει δημιουργήσει. Υπό αυτή την έννοια η απόσταση ανάμεσα στην έπαρση ενός μακρόν το κόμμα του οποίου πήρε πρακτικά το 50% στις βουλευτικές εκλογές και την σημερινή του μη επίζηλη θέση είναι πολύ μικρή. Αυτή η ρευστότητα δεν είναι αποτέλεσμα μιας μανιοκατάθλιψης του πόπολου που ακολουθεί σαν το 5χρόνο ένα δηλητηριώδες γλειφιτζούρι, όπως προσπαθούν να μας πείσουν οι συνοδοιπόροι του μακρόν και από τις δύο μεριές του ατλαντικού· είναι σαφώς το αποτέλεσμα της απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος στη δύση, σε τέτοιο βαθμό, όπου αυτή η πλειοψηφία του 50% δεν ήταν παρά η πλειοψηφία λιγότερο από των μισών ψηφοφόρων στη γαλλία (42% προσέλευση είχε ο δεύτερος γύρος των γαλλικών εκλογών)

    Για να μην πνιγόμαστε σε μια κουταλιά νερό, οι ευρωεκλογές είναι εντελώς αδιάφορες για τους πάντες, εκτός από τους ευρωβουλευτές που θα τσιμπήσουν τον λήγοντα και θα τσεπώσουν μαζί με τους φίλους τους το λαχείο. Αλλά στο επικοινωνιακό επίπεδο, αντί να αποτελέσουν μια ακόμα ήττα για το λαϊκισμό, όπως σωστά υπολόγιζε η αριθμητική του μακρόν, είναι πιθανό να δείξουν πόσο εύρωστος και ζωντανός είναι αυτός βδελυρός λαϊκισμός στην ευρώπη.

    Όπως έγραψα και στην αρχή η ιστορία είναι γεμάτη βαρετές περιόδους που διασπώνται από κάτι ατυχήματα. Όταν τη διαβάζουμε ξεχνάμε τα βαρετά κομμάτια και επικεντρωνόμαστε στα ατυχήματα, γι’ αυτό και συχνά βιαζόμαστε. Είναι προφανές πως όταν βγαίνουμε έξω στο δρόμο και νιώθουμε κάτι στάλες στο πρόσωπο βρέχει· αλλά μερικές φορές μπορεί και να μας φτύνουν.