• Γαμημένη πρεσβυοπία· που βαδίζουμε κύριοι

    Date: 2016.11.19 | Category: ΔΙΑΦΟΡΑ | Tags:

    επειδή μερικοί γνωστοί άγνωστοι, (αλλά κι ένας άγνωστος άγνωστος) πήγαν να μου κάνουν το άρθρο για τον τραμπ αμέρικαν-μπαρ, μεταφέρω εδώ τη συζήτηση που αφορά το πιο κουλτουρέ θεωρητικό κομμάτι αυτού που ο κηλαιδόνης πολύ σοφά κάποτε έγραψε ως τίτλο τραγουδιού.

     

    Catrop >

    σε άλλο σχόλιο γράφεις-πολύ ορθά imho-ότι η παρούσα κατάσταση δεν έχει σχέση με το ιστορικό ανάλογο που έχουν ξεσκίσει οι πάντες να χρησιμοποιούν δηλ τη μεγάλη κρίση του ’30-άνοδος των ναζι-ΒΠΠ κτλ κτλ.

    η απορία μου είναι ειλικρινής:

    Έχεις μια εκτίμηση γιατί-κυριολεκτικά-όλοι τον έχουν βγάλει έξω και τον χτυπάνε στην μούρη της ιστορίας ρυθμικά;

    Είναι η εύκολη λύση να χρησιμοποιείς φαινομενικές ομοιότητες για να πείσεις (ίσως τον εαυτό σου ή και άλλους) για την ορθότητα της δική σου ανάγνωσης (‘κοίτα, έτσι έγινε τότε, τώρα φαίνεται να υπερισχύουν οι ίδιες συνθήκες με τότε, άρα θα συμβεί, τώρα, κάτι ανάλογο με αυτό που συνέβη, τότε’);

    Μήπως είναι η αδυναμία να δει κανείς πέρα από τον ορίζοντα των γεγονότων και απλα το μυαλό του, του παίζει παιχνίδια, παραμυθιάζοντας τον, προκειμένου να υπερβεί την αβεβαιότητα που βιώνει;

    Ή μήπως τελικά είναι απλά μάρκετινγκ, με την έννοια του ότι πρόκειται για ένα προίόν ‘αγοράστε το βιβλίο/ποντκαστ/πανώ/βρακί/δεν-ξέρω-‘γω-τι άλλο-μου, προκειμένου να σας εξηγήσω πως το σήμερα είναι σαν το χθες’ (εγώ να βγάλω φράγκα στην πορεία και εσείς να φωτιστείτε)

    δεν ρωτάω αν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, γιατί νομίζω ότι λίγο-πολύ για οτιδήποτε συμβαίνει τα τελευταία χρόνια που προσέχω περισσότερο, πάντα υπάρχει μια στιγμή του τύπου ‘αυτο που συμβαίνει τώρα μοιάζει με τότε που…’

    αν ζούμε (συνέχεια) μια μέρα της μαρμότας τότε όλες οι διαπιστώσεις είναι άχρηστες. από την άλλη, αν αυτό που συμβαίνει τώρα είναι πραγματικά καινούργιο τότε η ιστορία είναι άχρηστη (σαν μπούσουλας, έστω και ατελής)

    κάτω από ποιές συνθήκες μπορεί να διαδραματίζεται η μέση κατάσταση όπου ναι μεν υπάρχει κάποια ρυθμικότητα στην ιστορία που δεν εκφυλίζεται σε ‘σιδηρένιους νόμους’ αλλά και το καινούργιο προκύπτει όχι ντετερμινιστικά αλλά τουλάχιστον υπό (κάποια) συνθήκη (κάποιου) παρελθόντος;

     

    Ankan >

    Πράγματι, για τα γεγονότα που ανήκουν πλέον στο κόρπους της ιστορίας είναι αρκετά πιο εύκολο να χωνέψεις τα διάφορα “γιατί”, να έχεις άποψη, ΑΝ ψάχνεις. Υπάρχει και το “μετά τα γεγονότα” που είναι ήδη παρελθόν, άρα έχεις υλικό για μελέτη, υπάρχουν διάφορες (και διαφορετικές) ιστοριογραφίες, υπάρχει το παρόν όπου μπορείς να αναγνωρίσεις τα γονίδια της καταγωγής του στο παρελθόν, είναι πιο ορατές οι ιδεολογίες, οι νοοτροπίες, οι ψυχοσυνθέσεις, οι ενθουσιασμοί, οι καύλες του κοσμάκη τότε. Τότε όμως δεν ήταν (λένε πως “αν ρωτήσεις το ψάρι να σου περιγράψει τον κόσμο του θα σου μιλήσει για τα φύκια, τις πέτρες κλπ αλλά δε θα σου μιλήσει για το νερό”) υπάρχουν τυπωμένες πολύ γόνιμες απόψεις ανθώπων που βλέπουν κάπως το τοτινό “νερό” κλπ και, αν έχεις όρεξη να κάψεις πολλές θερμίδες σχηματίζεις μια *σχετικά* σφαιρική εικόνα, που πάλι κάτι θα της διαφεύγει.
    Λέει π.χ. πιο πάνω ο Τέκ οτι ο Μεγάλος Πόλεμος ξεκίνησε “κατά λάθος”. Ακόμα κι ο Φράντς Γιόζεφ δεν τον ήθελε. Τα πράγματα ήταν που ήταν κουβάρι, αποικιακό, Τριπλή Συμμαχία, Τριπλή Συνεννόηση αλλά όλοι οι ευρωπαίοι ηγέτες ήλπιζαν σε μια διπλωματική λύση. Οταν όμως η Γεμανική και η Γαλλική πολιτική ηγεσία γύρισαν από τις διακοπές τους βρέθηκαν προ συλλαλητηρίων 100δων χιλιάδων εθνικά υπερήφανου και θιγμένου πόπολου, που, στον ψυχικό του πυρήνα, δε διαφέρει και πολύ από ετοιμοπόλεμους για λόγους τιμής γάβρους και μπαόκια. Ακόμα και οι πολιτικές ηγεσίες πίστευαν οτι, αντε, βαριά μέχρι τα Χριστούγεννα θα λήξει με κάποιον νικητή στα σημεία, οπότε νισάφι. Δε βλέπανε το νερό, όπως το ψάρι. Αλλά από ένα “κατά λάθος” άλλαξε η Ιστορία. Β’ ημίχρονο, Ψυχρ. Πόλεμος, 90ζ, σήμερα.

    Επειδή λοιπόν εμείς ζούμε στο τωρινό νερό χρειάζεται πολύ, πάρα πολύ περισσότερος κόπος και φαιά ουσία για να μειώσουμε κάπως τη μυωπία μας.
    Οι Καταστασιακοί στα 50ζ το είχαν πει πιο ποιητικά: “Ζουμε μ’ έναν τρόπο που μας διαφεύγει”.

     

    Apfel > Απο ιστορικη σκοπια προκειται για πρεσβυωπεια.
    .”…για να μειωσουμε την πρεσβυωπεια μας”
    Γενικα συμφωνω, και για να επανελθω στην ‘καλλιτεχνικη’ κριτικη βρηκα οδιαιτερα πετυχημενη την παραβολη με το ψαρι και το νερο.

     

    Catrop >

    το να εκλογικεύσει κανείς ένα γεγονός (ή μια συλογή από γεγονότα) αποδίδοντας τον ρόλο του αιτίου σε κάποια από αυτά και τον ρόλο του αποτελέσματος σε κάποια άλλα (ίσως και χρησιμοποιώντας περισσότερο πολύπλοκα ερμηνευτικά σχήματα με περισσότερα επίπεδα ανάλυσης κτλ) νομίζω ότι δεν αποτελεί εξήγηση (ως τέτοια) καθώς πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσεις αν υπάρχει πράγματι σε ισχύ κάποιου είδους αιτιακή σχέση (έστω και περίπλοκη).

    είναι αυτή την αιτιακή σχέση που αναζητάς να ταυτοποιήσεις μέσα από το απόθεμα των ιστορικών στοιχείων που έχεις στην διάθεσή σου.

    το ερώτημα είναι πως θεμελιώνεις την ισχύ της αιτιότητας που διερευνάς.

    νομίζω ότι οποιαδήποτε άλλη διερεύνηση πρόκειται απλά περί φιλολογικής κριτικής, δηλαδή έκφραση υποκειμενικής άποψης. δεν έχω κανένα πρόβλημα με την έκφραση άποψης, απλά ισχυρίζομαι ότι χρειάζεσαι κάτι ισχυρότερο όταν υποτίθεται ότι ταυτοποιείς ιστορικούς νόμους κτλ

    πάντως αν σε διαβάζω σωστά, νομίζω ότι ισχυρίζεσαι ότι η ιστορία είναι διάσπαρτη από ‘εκπλήξεις’ οι οποίες ίσως να (μπορεί) είναι εμφανείς εκ των υστέρων (ύστερα από μελέτη) αλλά σίγουρα δεν ήταν προφανείς όταν συνέβαινε η ιστορία ως παρόν. οκ το δέχομαι ως συμβιβαστικό ενδεχόμενο.

    από μυωπία άλλο τίποτα

     

    Ankan >

    Σωστά με διαβάζεις. Αν αλλάξεις λιγάκι την τελευταία σου παράγραφο και πεις π.χ. “*σχετικά* εμφανείς αιτίες(?) των εκπλήξεων που δεν παίρνουμε και όρκο οτι από μόνες τους αρκούσαν, σίγουρα κάτι μας διαφεύγει και δεν φιλοδοξούμε να βρούμε το μεγάλο “Γιατί”, δεν ξέρουμε καν αν υπάρχει” με διαβάζεις ακόμη σωστότερα.

    Στη δε προτελευταία σου παράγραφο που ζητάς ταυτοποίηση των ιστορικών νόμων ανοίγεις μια πολύ πολυυυυύ μεγάλη φολοσοφικοεπιστημολογική συζήτηση. Θα τη θίξω λίγο τηλεγραφικά. Υπάρχουν τελικά σιδηροί ιστορικοί νόμοι? Δηλώνω άγνοια, αν και η πίστη μου ομολογώ είναι πως όχι (πίστη δεν σημαίνει πως είμαι σίγουρος). Πάντως δεν τους έχουμε βρει ακόμη. Απ τον ιστορικό υλισμό, όπως *διαφαίνεται* στο έργο του Κάρλ κι όπως τον εκλαϊκευσαν μεγαλοπρεπώς π.χ. ο Εγκελς, ο Πλεχάνωφ, ο Λένιν (“Υλισμός και εμπειριοκριτικισμός”) κ.α, να μη μιλήσουμε για τον γαλλικό στρουκτουραλιστικό ρεύμα (Αλτουσέρ κλπ) που ήθελαν να αναγάγουν το μαρξισμό σε επιστήμη (sic), πάντως πάιρνουμε μόνο παιδικότητες. Οι παιδικότητες αυτές γαλούχησαν 3-4 γενιές. Δεν τους κρατάμε κακία, άλλωστε οι 3 πρώτοι (και οι πρώτες γενιές) ζήσαν την εποχή του γκαγκάν μοντερνισμού, όπου π.χ. κυριαρχούσε η αφελής σήμερα ιδέα της Προόδου (ο κόσμος θα γίνεται όλο και καλύτερος), όπου οι φυσικές επιστήμες υπόσχονταν πεντακάθαρα κατανοητή και πλήρη αιτιοκρατία, όπου η τεχνική έκανε πρωτοφανή στην ιστορία θαύματα κλπ.
    Παρατούμε λοιπόν το δίπολο αιτία- αποτέλεσμα? Οχι. Απλά βλέπουμε μπροστά μας την ομιχλώδη πολυπλοκότητα που εκείνοι νόμιζαν ότι ξεκαθάρισαν. Ξαναμιλώντας μεταφορικά, ανγκαζόμαστε να μην είμαστε νευτώνιοι φυσικοί που βλεπουμε κρυσταλινες αιτιοκρατικές αλυσίδες που θα μας οδηγήσουν στη Μεγάλη Αιτία, είμαστε π,χ, κβαντoμηχανικοί που κάτι ψιλοπιάνουμε από αιτιώδεις σχέσεις, αλλά νοιώθουμε το σύγκρυο της άγνοιας και του “διαφεύγοντος” κι αποδεχόμαστε οτι έτσι μάλλον θα ναι πάντα.

    Οσον δε αφορά τη μυωπία (και πρεσβυωπία, όπως σωστά συμπληρώνει ο apfel) αν έχουμε 3 βαθμούς για το παρελθόν που είναι αρκετά μακρινό για να ναι “ιστορικό”, που λόγω απόστασης έχουμε μια κάποια όψη του νερού στο οποίο ζούσαν τα ψάρια, φαντάσου πόσους βαθμούς έχουμε για το δικό μας παρόν και το δικό μας “νερό”.
    Αλλωστε γιατί συχνάζουμε στο τεκομπλόγκ? Προφανώς οχι για να διαβάσουμε τις Ιερές Πλάκες που φέρνει ο πάνσοφος Τεκ τις απ το όρος Σινά. Αλλά γιατί και τόσο ο Τεκ (με τον οποίο έχουμε συμφωνήσει και διαφωνήσει πολλές φορές, άλλοτε δημόσια κι άλλοτε σιωπηλά) όσο κι εμείς ιδρώνουμε να μειώσουμε λιγάκι τη μυωπία, να δούμε -έστω και θολά, δεν πειράζει- το νερό που κολυμπάμε, να πούμε και να ακούσουμε διαισθήσεις και εκλάμψεις, που μπορεί σε κανα εξάμηνο να αποδειχτούν αρλούμπες ή σωστές. Αν αποδειχτούν αρλούμπες καμμία παρεξήγηση, άλλωστε άμα ψάχνουμε την Απόλυτη Σοφία οι πόρτες του κατηχητικού ή της τάδε πολιτικής σέχτας της γειτονιάς μας είναι ανοιχτές.
    Και γιατί ψάχνει ο καθένας λίγη ορατότητα? Χμμμ, εδώ απαντά ο καθένας προσωπικά. Αλλος π.χ. για διανοητική γυμναστική, άλλος γιατί θέλει να κάνει κάτι για να βελτιώσει τον κόσμο που ζούμε, άλλος ίσως δεν ξέρω γιατί άλλο. Το ασυνείδητο έχει τόσες χιλιάδες ρίζες για τους καταναγκασμούς και τις επιθυμίες που, όπως οι κβαντοφυσικοί, έτσι κι οι ψυχαναλυτές έχουν συμβιβαστεί με το ότι μάλλον δεν θα τις φέρουν ποτέ στο φως ?

    (8/6, αντε πες 7/6 μια και είναι μία μεγάλη τοποθέτηση, όπως και να χει τετέλεται, see ya in next post guys, oh, excuse me, Ladies & Gentelmen, to be political correct. Identity policies is not something you are allowed to forget ? )

     

    catrop >

    απλά να σχολιάσω ότι δεν αναφέρομαι σε ‘Γιατί’ αλλά σε ‘γιατί’, με μικρό γάμμα. το πρόβλημα μου δεν είναι υπαρξιακό αλλά μεθοδολογικό και τώρα που το σκέφτομαι ίσως να είναι και επιστημολογικό. έχει να κάνει με το είδος της γνώσης που μπορούμε να αντλήσουμε από το κόρπους της ιστορίας και το ερώτημα που τίθεται είναι αν πράγματι μπορούμε να μάθουμε κάτι (αν υπάρχει δηλαδή ερμηνευτικό ζουμί στο κουφάρι της ιστορίας)

    επίσης δεν αναφέρομαι σε ιστορικούς ‘Νόμους’ με την έννοια αυτή. πάλι, το θέμα έχει να κάνει με τα όρια της ανθρώπινης γνώσης (ή τέλος πάντων με τα όρια της δικής μου γνώσης στο βαθμό που είμαι άνθρωπος) έχει να κάνει με το τι μπορεί να γίνει γνωστό και τι όχι.

    δεν επικαλούμε κλειστά ερμηνευτικά σχήματα ούτε αυστηρές ντετερμινιστικές ερμηνείες-οι εξηγήσεις που μπορεί να αντλήσει κανείς μπορεί να είναι μερικές, ατελείς ή και όχι αλλά πρέπει να είναι εξηγήσεις όχι αφηγήσεις.

    είναι άλλη η λειτουργία της αφήγησης και άλλη η λειτουργία της εξήγησης, νομίζω

    πράγματι δεν παρατηρούμε το δίπολο αίτιο-αποτέλεσμα αλλά πρέπει με κάποιο τρόπο να μπορούμε να το ανασκευάσουμε προκειμένου να μιλάμε για εξήγηση του δεύτερου από το πρώτο

     

    androutsos>

    λίγο πολύ συμφωνώ με όσα λες, η δική μου προσέγγιση στην ιστορία που δεν είναι και καμία πρωτότυπη είναι ότι αποτελεί ουσιαστικά την συλλογική μνήμη, βάσει της οποίας μπορείς να βγάλεις συμπεράσματα για μελλοντικές καταστάσεις. Σαν σύλληψη στον άνθρωπο νομίζω ξεκινάει από το πολύ απλό ότι αν π.χ. φάω αυτό το φυτό με τα κόκκινα άνθη θα αρρωστήσω οπότε ας το πω και στους υπολοίπους και τα παιδιά μου. Ά και δεν το γράφω και σε αυτή την πέτρα για να μείνει; τώρα προέκτεινε το και καταλήγεις στην ιστορία. Από εκεί και πέρα το τι μπορείς να προβλέψεις βάσει των καταγεγραμμένων εμπειριών είναι θέμα ικανότητας πληροφοριών κ.α., άλλα η βασική ιδέα είναι η παραπάνω. Θέλω να πω με άλλα λόγια ότι δεν είναι λάθος ο τρόπος σκέψης σου γιατί είναι πολύ λογικός.

     

    l’ ami du peuple>

    πολυ καλα. τωρα που μαθαμε οτι υπαρχει ενα νερο γυρο μας, ας προσπαθησουμε να το μελετησουμε. ειμαστε ακριβως απεναντι απ τον βρωμοκαρτεση (sos- οχι καρτασι ) που ξεκιναγε απο το οτι αυτος υπηρχε.
    πριν απ αυτον τον καρτεση ειχαν κατι θρησκειες που αποτελουσαν το νερο χοντρικα. ετσι γινεται και μετα απ αυτον αλλα να, αλλαξε λιγο η συσταση του νερου.
    ο θειος σαρλ -παλι μπροστα μας αυτος!- ελεγε κατι για εναν “χυδαιο υλισμο”· αυτος νομιζω ειναι ο καλυτερος τροπος να περιγραψεις αυτο μεσα στο οποιο πλατσουριζουμε: απο τη μια μερια ειναι η θρησκεια της προοδου: καθε φετος και καλυτερα, καθε περσι και πιο χαλια.
    Το καλυτερο παραδειγμα στη κουβεντα εδω το δινουν ολοι οσοι ψαχνουν να βρουν ενα νοημα ή ενα σκοπο στην ιστορια. (οχι και καλα σιδερενιους νομους, αυτους τους ανελαβε προσωπικα ο σηφης, αλλα κατι πιο σικ βρε παιδι μου, ασε που το σιδερο σκουριαζει)
    [και να εξηγουμαστε: ουτε ραγες, ουτε τραινο, ουτε αλλα ποιητικα οπως οτι καταλαβαινοντας τα προηγηθεντα θα προβλεψουμε τα μελλουμενα- η σπιτονοικοκυρα το εχει θεσει ορθα με τη κρυσταλλινη σφαιρα, κι ακομη καλυτερα οταν ηταν σε φορμα προσυριζαϊκα που εκανε και λιγη σπλαγχνοσκοπια-.]
    αν τωρα αντι για “καθε περσι” βαλουμε στυλ μεγαλων περιοδων εχουμε αλλη διαδοχη που μας μπερδευει χοντρα: καποτε ηταν δουλοι, καποτε δουλοπαροικοι, μετα προλεταριοι κοντρα στους μπουρζουα, τους βαρωνους και τους φαραω· και στο τελος θα ειναι αταξικοι ολοι, οπου φυσικα κοτζαμ τραινο περναει απαρατηρητο.
    Τωρα, αν ειμαστε ψυλλιαμενοι κοτσαρουμε εδω ακριβως ενα : σοσιαλισμος ή βαρβαροτητα και παριστανουμε πως το εχουμε υποψη μας το τραινο, οχι που θα μας ξεγελουσε…αμ δε! του ιδιου επιπεδου με το διαζευκτικο ή / αλλοθι ειναι και η συναγωγη συμπερασματων απο την ιστορια, ακομη και το περι επαναληψης ως φαρσας τη δευτερη φορα του θείου.

    Το άλλο στοιχειο του νερου μετα το ανακατεμα του καρτεση, ειναι πως δεν φτανει που δεν βλεπουμε τη τυφλα μας, γουσταρουμε να το κανουμε κι “επιστημονικα” τρομαρα μας..
    (αυτη τη μπανανοφλουδα τη πατησε πολλες φορες κι ο ιδιος ο θειος σαρλ εδω που τα λεμε, αλλα δε γμται, κανεις δεν ειναι τελειος· ο αλλος θειος ο ζιγκμουντ να δεις τι εκανε)
    πως το παθανε ομως; αυτοι οι θειοι ηταν τρομερα εξυπνοι ανθρωποι!
    (ηταν τοσο εξυπνοι που σε πολλα σημεια του εργου τους ΑΚΥΡΩΝΑΝΕ χρονια προηγουμενων επεξεργασιων, παραδειγμα ο θειος σαρλ οταν λεει οτι η ρωσια μπορει να περασει κατευθειαν στο σοσιαλισμο, (χωρις δηλαδη να προηγηθει η αναπτυξη των παραγωγικων δυναμεων κλπ κλπ, γραμμα στη βερα ζασουλιτς· αν το παιρναν στα σοβαρα αυτο οι μπολσεβικοι, μπορει και να μην ειχαμε τα τωρινα- αλλα, οχι αυτοι ηταν θετικοι ανθρωποι, “δεν γινονται αυτα τα πραγματα” οι σοσιαλιστες θα αφησουν πισω τους τους καπιταλίστες γκαγκαγκαν)
    παμε παλι: “πως τους συνεβη;”
    [τωρα αυτο ειναι “ιστορια” οπως το εχετε θεσει στη συζητηση, ή κατι διαφορετικο; – τουτεστιν: το ρωταω για να μην την πατησω κι εγω (= συναγωγη συμπερασματων/διδαγματων/ιδεων) ή γιατι εχω απορία; (κι αν εχω απορια -ατιμε ζιγκμουντ- να τη λυσω ή να την αφησω εκει και να την απολαμβανω;)]
    stop…αν απο κει που ρωταω, αρχισω να ρωταω γιατι ρωταω το πραγμα πραγματικα χοντραινει, αλλα αν δεν ρωταει το παιδι πως θα μαθει; και γιατι να μαθει; α, αυτο το ειπε η θεια μελανι: θελει να μαθει γιατι εχει επιστημοφιλικο ενστικτο!!! εχει δηλαδη μια εμφυτη εξωστρεφεια. (αυτο μ’ αρεσει σαν βαση για τη κουβεντα – ουτε διδαγματα, ουτε αλλα ηθικοπλαστικα – χμ, μη το δεσεις και κομπο το τελευταιο- αυτο στο φιναλε)
    λιγο δογματικα εδω: ο ενας θειος ανακαλυψε την ηπειρο του ασυνειδητου και εγραψε τη γεωγραφια της οπως του ερχοταν.

    ο αλλος που μας ενδιαφερει πιο πολυ εδω, βασικα αποκαλυψε τον φετιχισμο του εμπορευματος – αλλιως το λεμε και ιδεολογια και αναφερεται στο να “εξηγεις” τα του εμποριου σαν συμφυτο με το γεγονος-πραγμα του εμπορευματος (= αποκρυπτοντας δηλαδη τις κοινωνικες σχεσεις πισω απο αυτο)
    Τα εννοιολογικά ξεκαθαρίσματα συνεισφέρουν κατά πρώτο και κύριο λόγο στην κατανόηση αυτού που ήδη γνωρίζουμε και στη σαφήνεια κατά τη διατύπωση ερωτήσεων που αφορούν αυτά που ήδη ξέρουμε…
    Η επιστήμη δεν είναι περισσότερο άτρωτη στα εννοιολογικά σφάλματα απ’ οποιοδήποτε άλλο πεδίο της ανθρώπινης διάνοιας. Η ίδια η ιστορία της επιστήμης είναι διάσπαρτη με τα λείψανα θεωριών, που δεν ήταν απλώς λανθασμένες αλλά εννοιολογικά συγκεχυμένες.
    (ανελεητο κοπηπαστε που λεει κι ο πολακης απο εδω: http://dithen2010.blogspot.gr/2016/11/vs.html (σας προειδοποιησα στο irc)
    Ερώτημα πρώτο. Μήπως όμως οι εννοιολογικές συγχύσεις είναι αναπόφευκτες; Όχι, δεν είναι. Μπορούμε να τις αποφύγουμε, αλλά κάνοντάς το τα πράγματα αλλάζουν. Για παράδειγμα, ερωτήσεις ενός ορισμένου τύπου παύουν να τίθενται, εφόσον αναγνωρίζουμε πια ότι βασίζονταν σε παρανοήσεις. Όπως το είχε θέσει ο Χερτζ στη θαυμάσια εισαγωγή του στις Αρχές της Μηχανικής (1899): ‘‘Όταν αρθούν αυτές οι οδυνηρές αντιφάσεις […] τότε το μυαλό μας, έχοντας πάψει να ταλανίζεται με αυτές, σταματά να θέτει άκυρες ερωτήσεις’’. Επίσης, αίρονται κάποια συμπεράσματα που προηγουμένως αντλούσαμε από ένα δεδομένο σώμα εμπειρικής έρευνας, μιας και συνειδητοποιούμε ότι είναι άσχετα με το ζήτημα που θέλαμε να φωτίσουμε.
    Ερώτημα δεύτερο. Εάν υπάρχουν προβληματικές έννοιες στην επιστήμη, μήπως θα μπορούσαν ν’ αντικατασταθούν με άλλες, που θα έχουν την ίδια ερμηνευτική λειτουργία; Φυσικά, ο επιστήμονας είναι πάντοτε ελεύθερος να εισάγει νέες έννοιες εάν βρίσκει ανεπαρκείς ή ακατάλληλες τις υπάρχουσες.

    Το ζήτημά μας όμως δεν έχει να κάνει με τη χρήση νέων τεχνικών εννοιών. Αυτό που μας απασχολεί είναι η κακή χρήση των παλιών, των ήδη δεδομένων, τεχνικών εννοιών ─εννοιών όπως νους και σώμα, σκέψη και φαντασία, εκούσια κίνηση, συνείδηση και αυτοσυνείδηση. Αυτές οι έννοιες δεν έχουν τίποτα το ακατάλληλο ή το ανεπαρκές αναφορικά με τους σκοπούς που υπηρετούν. Δεν υπάρχει δηλαδή κανένας λόγος να σκεφτούμε ότι χρειάζεται ν’ αντικατασταθούν με νέες έννοιες στα πλαίσια που μας απασχολούν. Προβληματικές δεν είναι αυτές, αλλά η παρερμηνεία και η στρεβλή χρήση τους από τους νευροεπιστήμονες, καθώς και οι παρανοήσεις που προκαλούνται από αυτήν.
    Ερώτηση τρίτη. Πώς όμως η φιλοσοφία μπορεί με τόση σιγουριά να κρίνει τη σαφήνεια και τη λογική συνοχή εννοιών που χρησιμοποιούν και όπως τις χρησιμοποιούν τόσοι άξιοι επιστήμονες; Από πού κι ως πού μπορεί η φιλοσοφία να διακηρύσσει, ότι ορισμένοι από τους ισχυρισμούς αυτών των ειδημόνων είναι κενολογίες; Θα απαντήσουμε διεξοδικά σ’ αυτές τις επιφυλάξεις αργότερα.
    Ξεκαθαρίζουμε όμως εξαρχής πως, ό,τι ρόλο παίζουν το σωστό και το λάθος για την επιστήμη, παίζουν το νόημα και το άνευ νοήματος για τη φιλοσοφία. Τα σφάλματα στην επιστημονική παρατήρηση και θεωρία οδηγούν σε άλλα αντ’ άλλων συμπεράσματα. Τα εννοιολογικά σφάλματα στη φιλοσοφία οδηγούν στην κενολογία.
    Κενολογίες, κοινώς αρλούμπες. Με ποιο τρόπο μπορούμε να ερευνήσουμε πού τελειώνει αυτό που βγάζει νόημα και πού αρχίζει η αρλούμπα; Μόνο αν εξετάσουμε τη χρήση των λέξεων. Η κενολογία αρχίζει όταν μια έκφραση χρησιμοποιείται αγνοώντας τους κανόνες της χρήσης της. Όταν συμβαίνει αυτό, προκύπτει μια μορφή λέξεων που αποκλείεται από τη γλώσσα.

     

    Διότι, είτε δεν μπορεί να καθοριστεί τι σημαίνει αυτή η λέξη στο υπό εξέταση στρεβλό πλαίσιο, είτε αυτή η μορφή λέξεων αποκλείεται από ένα κανόνα, που προσδιορίζει ότι κάτι τέτοιο είναι ανύπαρκτο… Για παράδειγμα, το ‘‘ανατολικά του Βόρειου πόλου’’ δεν έχει καμιά χρήση, διότι αναφέρεται σε κάτι το ανύπαρκτο.
    Κενολογία προκύπτει επίσης, όταν σε μια υπάρχουσα έκφραση δίνουμε μια νέα, τεχνική ή δήθεν τεχνική χρήση, η οποία μπερδεύεται με την παλιά ─λ.χ. όταν από προτάσεις που περιέχουν τη νέα χρήση, εξάγονται συμπεράσματα που στέκουν μόνο σε προτάσεις με την παλιά χρήση αυτής της έκφρασης.
    (τελος κοπηπαστε ελπιζω να σας ειναι χρησιμο, εμενα με βοηθαει σε αυτο που θελω να καταληξω και που φυσικα δεν αφορα τις νευροεπιστημες αλλα τη κουβεντα)
    λεω λοιπον οτι : οι θειοι την πατησανε στο οτι προσπαθησαν να περιγραψουν φαινομενα που πρωτοι αυτοι αντιληφθηκαν με εννοιες που ηδη χρησιμοποιουνταν, και μαλιστα προσπαθησαν να ενταξουν τις ανακαλυψεις τους μεσα στο ιδιο το επιστημονικο corpus της εποχης τους, τον θετικισμο. φτου κακα, πισω μου σ’εχω σατανα κλπ κλπ
    ετσι λοιπον ο θειος σαρλ που ηταν σοφος ανθρωπος ειπε πρωτος οτι δεν ειναι μαρξιστης· ο ζιγκμουντ που ηταν ακομη πιο σοφος αλλαζε ορισμο του αγχους καθε δεκαετια…εν τω μεταξυ ο κοσμος ηταν λιγο σαν την εκκλησια (την προ-προηγουμενη λεω)· οι αποστολοι ηταν πιστοι στις γραφες, οι αιρεσεις οργιαζαν, χαμος στο ισωμα, πυρες και ικριωματα στο πιο μοντερνο, πολυ θελει το νερο να θολωσει;
    τεσπα για να αποδειξω στη στριμμενη σπιτονοικοκυρα οτι δεν οφτοπικιαζω: αν θεωρησουμε οτι σημερα δεν υπαρχουν δουλοι σε αντιθεση με το παρελθον (οπου υπηρχαν) πειτε μου , το τραφικιγκ τι διαφορα εχει απο την εταιρεια της δυτικης αφρικης πχ· αν το θεσουμε με τον τροπο του θειου σαρλ, (δηλαδη οτι οι κοινωνικες σχεσεις ονομαζονται με βαση τον τροπο που αποσπα ο εκμεταλλευτης την υπεραξια απο τον εκμεταλλευομενο) δε βρισκω…

    το ιδιο θα ελεγα και για τις βιοτεχνιες/βιομηχανιες της μαφιας, οπου αντι να ταϊζουν τον δουλο επιτοπου σε συσσιτιο του δινουν στο χερι ενα κερμα να ψωνισει απ τη καντινα κρατωντας τα χαρτια του ωστε να μη μπορει να φυγει, κι αυτο επεκτεινεται σε παρα πολλες δουλειες. επισης υπαρχουν κοληγοι με τη σεσουλα και φτιαχνονται κι αλλοι λεγεμε συμβολαιακη γεωργια και τα παρομοια..
    και που ειναι το περιεργο θα μου πεις, οι μισθοφοροι των αθηναιων του περικλη και τα παλληκαρια του κολοκοτρωνη μισθωτοι ηταν, σημερα εδω, αυριο απεναντι· παρομοια οι ναυτικοι του 17ου αιωνα ηταν μια παγκοσμιοποιημενη κιολας εργατικη ταξη, που ειχε και τις σοσιαλιστικες της δημοκρατιες στο σαλε· λεγεται οτι το εμποριο στα ιρλανδικα παραλια με αυτους ακριβως τους πειρατες εβαλε τις κακες ιδεες στο μυαλο του ολιβερ κι εσφαξε τον αλεκ γκινες…α κι εδω που τα λεμε και εταιρειες λαϊκης βασης ειχαν οι αθηναιοι, και το κρεμλινο δουλος το σχεδιασε κλπ, κλπ..
    και η μισθωτη εργασια δεν επικρατησε παντου με τον ιδιο τροπο και την ιδια εποχη, και οτι οι αντιστασεις στην εφαρμογη της υπηρξαν σφοδρες. θα μπορουσα μαλιστα να πω οτι εκτος απο τις σοβιετιες παντου αλλου μονον ειρηνικη δεν υπηρξε…
    ξερω τι θα μου συρεις για “αναχρονισμους” παλιοδικτατορ αλλα συνεχιζω:
    ισχυριζομαι οτι η ιδια η περιγραφη της διαδοχης των κοινωνικων σχηματισμων δουλεια>φεουδαρχια>καπιταλισμος>σοσιαλισμος (ή “ποιος ξερει” για τους ψυλλιαμενους)> λαμπρο μελλον της ανθρωποτητας (σε αυτον ή σε αλλον πλανητη) ειναι απεικονιση της θρησκειας της προόδου. Αντιθετα, διαφορετικοι τροποι εκμεταλλευσης (αποσπασης της υπεραξιας), κατα τη γνωμη μου συνυπαρχουν παντοτε, οχι μονον σε πλανητικο επιπεδο αλλα και στην καθε χωρα, καθε στιγμη, και εχουν να κανουν ακριβως με το ειδος και την ισχυ των “απο πανω” και τις διαφυγες-διεξοδους των αλλων.

    σε μας ας πουμε η μισθωτη εργασια κυριαρχησε μετα τον εμφυλιο και την υποχρεωτικη με τα οπλα, “αστυφιλια”· δεν ηταν πλειοψηφικη ουτε καν το ’22 που πλημμυρισε η χωρα “φτηνα εργατικα χερια”… στην αμερικη “οι καλοι” του 1850 προσπαθουσαν να την απαγορεψουν,(Λας progress).
    στη κουβεντα για τον τραμπ, τη λεπεν ή το νεο μαυρο των εθνικισμων , με ενδιαφερουν τρεις πληθυσμοι: ο ενας ειναι αυτος των παραδοσιακων μεσοστρωματων, μικροϊδιοκτητων, καφετζηδων, σουβλατζηδων, κομμωτριων, επισκευαστων συσκευων και βουλκανιζατερ, λογιστων, ελευθεροεπαγγελματιων μικρου πλουτου, ρεντρουμαδων, μικρομαγαζατορων, καλλιεργητων-εμπορων λαϊκων αγορων, κλειδαραδων, φωτοτυπικων, συνοικιακων βιβλιοπωλων και τα παρομοια. αυτοι οι ανθρωποι και αλλοι που εξαφανιστηκαν με την αναπτυξη, τα φερνουν βολτα ασκωντας μια τεχνη που κατεχουν, ή αξιοποιωντας μια μικρη ιδιοκτησια με προσωπικη ή οικογενειακη εργασια.
    μας αρεσει δε μας αρεσει για τα εννοιολογικα μας σχηματα, οι περισσοτεροι υπηρχαν και στην αρχαια αθηνα και την αρχαια ρωμη ηδη.(καλα αντι για φωτοτυπικο, βοηθουσαν τους αθλητες με αμοιβη πχ ή πουλουσαν συκα στους θεατες του κολοσσαιου) αυτοι λοιπον οι ανθρωποι ειναι εκμεταλλευομενοι μεσω της γαιοπροσοδου, της φορολογιας, της τιμης των “αγαθων” και του δημοσιου χρεους, κατα καποιον τροπο “συλλογικα”· ειναι οι παλιοι μπουρζουα που δεν εγιναν “καπιταλιστες”, δεν απεκτησαν δηλαδη “κεφαλαιο”.
    ο δευτερος πληθυσμος ειναι η παραδοσιακη εργατικη ταξη η οποια “αποδεχεται” το καθεστως της μισθωτης εργασίας, ειτε λογω ανασφαλειας και ποινικοποιησης της ανεργιας, ειτε στη βαση του κοινωνικου συμβολαιου που μπορει να στοχευει το αμερικαν ντρημ, τη σοσιαλδημοκρατια- ή και τον κομμουνισμο για καποιους.Εδω παει και η η κλασσικη δημοσιουπαλληλια που διαφερει ισως λογω κοινωνικης ακτινοβολιας της μορφωσης, οχι ομως και στους ορους διαβιωσης.
    ολων αυτων αντιδραση ειναι αυτα τα…

    “αντιπαγκοσμιοποιητικα”.
    ο θειος σαρλ στο κεφαλαιο περιγραφει γλαφυρα το πως γινεται το περασμα απο το πρωτο πληθυσμο στο δευτερο και μιλωντας λιγο ιμπρεσσιονιστικα λεει πως η μονη δικαιωση ολης αυτης της καταστροφης ειναι το οτι οδηγει στο σοσιαλισμο, οχι μονο δηλαδη παιρνει το τραινο, αλλα αναλαμβανει και μηχανοδηγος μ αλλα λογια.
    ο κοσμακης ομως δεν εχει την ιδια αποψη και σ’ολη την ευρωπη απο την παλινορθωση μετα τη βιεννη και μεχρι τον μικρο βοναπαρτη γινεται της πτνς… η αριστερα ειναι μια αμυντικη κινηση των φιλελευθερων με τους σοσιαλιστες απεναντι στους βασιλικους, τους καραβαναδες και τους παπαδες (υποθεση ντρέυφους = ληξιαρχικη πραξη γεννησης) προδινει τη κομμουνα την οποια περιγραφει σαν μεσαιωνικο καταλοιπο, και φυσικα δεν ειναι με τον κοσμακη, αλλα με το τραινο της ιστοριας και τα φωτα της προοδου…
    ο ιδιος ο θειος σαρλ, στο γραμμα στη ζασουλιτς που ανεφερα και το οποιο μνημονευει η ροζα στη πολιτικη της οικονομια, εκει ακριβως οπου υπερασπιζεται και τον σισμοντι απεναντι στις μλκς του βλαδιμηρου, λεει καθαρα οτι δεν ισχυει απαραιτητα η προϋποθεση της αναπτυξης κλπ. ενω ο θειος σηφης….
    τεσπα, μεγαλη κουβεντα, η ουσια για μενα ειναι οτι αν δεν ανηκεις στους απο πανω δυο δρομους εχεις: ειτε να αμυνθεις και να παρεις τον δρομο του προυντον και του σορελ, ειτε να περιμενεις τη βασιλεια των ουρανων…ε, συγνωμη του κουτσουμπα ηθελα να πω…
    στο κενο που ανοιγεται εδω ειναι που τζογαρουν ολοι οι μουσολινι του κοσμου τουτου, που σου δινουν μια δοση προυντον χωρις αναρχοσυνδικαλιστικες αγριοτητες…
    ο τριτος τωρα πληθυσμος ειναι οι ελιτ που προχωρουν σε μια “προδοσια της δημοκρατίας” μαζι με τους παραδοσιακους “απο πανω”..
    η ιστορια λοιπον για μενα χρησιμευει στην κατανοηση της ιστοριας, ειναι κατι σαν το ακονιστηρι οπου βελτιωνεις τα εργαλεια σου, οχι για να επαναλαβεις ή να αποφυγεις, αλλα για να εισαι πιο αποτελεσματικος στο ηθικο σου πρόταγμα.