• I spy with my little eye (ή η παγκόσμια κρυστάλλινη σφαίρα)

    Date: 2013.03.05 | Category: ΔΙΕΘΝΗ | Tags:

    Ελπίζω πως μετά από 5 χρόνια κρίσης οι περισσότεροι από εσάς έχετε μάθει να αναμένετε την έλλειψη ανάκαμψης χωρίς να χρειάζεστε το τέκιο ιερατείο να σας την προβλέπει. Η ανάκαμψη, σαν τις πλημμύρες του νείλου, ανακοινώνεται κάθε χρόνο σχεδόν την ίδια εποχή, αλλά σε αντίθεση με τις πλημμύρες του νείλου, η ανάκαμψη δεν λέει να έρθει και μέχρι να καλοκαιριάσει, όλες οι ελπίδες εξανεμίζονται. Ελπίζω λοιπόν πως όσα επικοινωνιακά blitzkrieg κι αν κάνει το μηντικό σύστημα, όσες λυρικές περιγραφές κι αν ανακαλύψει ο μπάμιας για να περιγράψει τα μπουμπουκάκια της ανάπτυξης, εσείς έχετε συνηθίσει πια να περιμένετε πως ανάπτυξη δεν θα έρθει. Οπότε αυτό το τέκι έχει στόχο να λειτουργήσει λίγο σαν επαναληπτικό εμβόλιο προκειμένου να βοηθήσει το ήδη ενισχυμένο αμυντικό σας σύστημα.

     

     

    Αμέρικα.

    Και θα ξεκινήσω από μακριά, δηλαδή από τις ΗΠΑ εκεί που για μια ακόμη φορά ζούνε το σύνηθες δραματάκι τους. Το εκεί κατασκευασμένο δράμα αφορά το όριο δανεισμού της κυβέρνησης, που εδώ και μερικά τέρμινα έχει γίνει ο βασικός αντιπολιτευτικός στόχος των ρεπουμπλικάνων. Το όριο δανεισμού της κυβέρνησης ορίζεται από τη βουλή, αλλά αυτό το όριο (ή οροφή) αποτελούσε πάντα ένα διαπραγματευτικό χαρτί των βουλευτών παρά ένα είδος πραγματικού ελέγχου. Στην αμερικάνικη βουλή η συνήθης διαδικασία είναι η διαπραγμάτευση, κι έτσι ο τοπικός βουλευτής χρησιμοποιούσε την οροφή του χρέους, ως ένα ορόσημο για να πάρει κάτι για την πολιτεία του ώστε να μπορεί να επιστρέψει στο χωριό του ως βλαχοδήμαρχος. Business as usual δηλαδή.

     

    Εδώ και μερικά τέρμινα όμως, οι ρεπουμπλικάνοι έχουν αποφασίσει να συμπεριφερθούν περισσότερο ως έλληνες βουλευτές παρά ως αμερικάνοι. Έχουν αποφασίσει δηλαδή λίγο πολύ, να σταματήσουν τη μακραίωνη παράδοση του horse trading της αμερικάνικης βουλής και να αρχίσουν να λειτουργούν ως το μοναδικό κόμμα που μπορεί να εκφράσει το αμερικάνικο κατεστημένο. Αυτό σημαίνει ότι έχουν πάψει να διαπραγματεύονται και έχουν αποκτήσει θέσεις αρχής. Ή αν θέλετε έγιναν εβραίοι μετά την εξέγερση των μακκαβαίων. Οι δημοκρατικοί είναι σοσιαλιστές και πρέπει να τους σταματήσουμε με κάθε τρόπο, ακόμα κι αν αυτός ο τρόπος απειλεί με κατάρρευση το πολιτικό σύστημα.

     

    Αυτή η μεταστροφή είναι εν μέρη τακτική κι εν μέρη ιδεολογική. Καθώς οι ρεπουμπλικάνοι από τις αρχές της προεδρίας ρήγκαν βάσισαν τις κοινωνικές τους συμμαχίες στην θρησκευόμενη δεξιά, έχουν αρχίσει εδώ και καιρό να διαφθείρονται από αυτή. Η συμμαχία αυτή ήταν σημαντική προκειμένου να κερδίζουν τις εκλογές, καθώς έσπαγε την παραδοσιακή συμμαχία των φτωχών και ηττημένων νοτίων με το ρουσβελτιανών καταβολών δημοκρατικό κόμμα. Η οικονομική θέση έδωσε τη θέση της στην θρησκευτική πίστη κι έτσι στον νότο χοντρικά έπαψε να έχει τόση σημασία ότι είσαι φτωχός και να αποκτά σημασία το ότι είσαι χριστιανός και θεοφοβούμενος. Η απομάκρυνση των δημοκρατικών από τις ρουσβελτιανές αρχές, ολοκλήρωσε την μεταστροφή.

    Όμως εδώ μας ενδιαφέρουν οι ρεπουμπλικάνοι και στα τελευταία 30 χρόνια όλο και περισσότεροι βουλευτές προέρχονται από τη φράξια της θρησκευτικής δεξιάς ή -για όσοι είναι περισσότερο υποκριτές- απευθύνονται σε ένα τέτοιο ακροατήριο. Αυτό βοηθά τη νέα αντίληψη που σπάει την παράδοση διαπραγμάτευσης και βοηθά τη βιβλική δυιστική αντίληψη των κακών διεφθαρμένων πρωτευουσιάνων βουλευτών που προδίδουν τις αρχές τους όταν πηγαίνουν στη βαβυλώνα. Φυσικά οι ρεπουμπλικάνοι παρότι περισσότερο θεοφοβούμενοι δεν είναι λιγότερο διεφθαρμένοι από τους δημοκρατικούς και οι σχέσεις τους με το μεγάλο κεφάλαιο που βρίσκεται συγκεντρωμένο στη β.α. ακτή, (και στην αμερική έχει μια πολύ απτή και ταξική μορφή) είναι σαφώς άριστες.

     

    Αυτή η ιδεολογική μεταστροφή λοιπόν σε συνδυασμό με την τακτική απόφαση να χτυπήσουν την κυβέρνηση μπάμια όπου μπορούν, είναι στην ουσία ένας τρόπος ώστε να αποδείξουν πως μόνο αυτοί μπορούν να εγγυηθούν τη συνέχιση του αμερικάνικου πολιτικο-οικονομικού συστήματος. Και αυτοί είναι οι μόνοι λόγοι που έχουν γίνει ιδιαιτέρως άτεγκτοι με την οροφή του χρέους και έχει οδηγήσει τον καραδεξιό οικονομικά αλλά “κεντρώο” επικοινωνιακά μπάμια σε επικοινωνιακό αδιέξοδο. Διότι στη συμφωνία που έκανε το καλοκαίρι πριν τις εκλογές, ήλπιζε πως οι εκλογές θα του έδιναν προβάδιασμα στη βουλή να ξεπεράσει το σκόπελο. Αυτό δεν συνέβη όμως, κι έτσι η συμφωνία που προέβλεπε αυτόματες μειώσεις των κρατικών ελλειμμάτων από το 2013 μπαίνει υποτίθεται σε λειτουργία.

     

    Τα ελλείμματα του αμερικάνικου προϋπολογισμού που ανέρχονται από την αρχή της κρίσης σε περίπου 10% του ΑΕΠ το χρόνο, αποτελούν βασικό λόγο για τον οποίο η χώρα δεν βιώνει καταστάσεις αντίστοιχες με της ελλάδας. Αν λοιπόν οι ρεπουμπλικάνοι καταφέρουν να μειώσουν αυτά τα ελλείμματα, στην ουσία θα κόψουν τη μία από τις δύο βασικές πολιτικές που κρατά τις ΗΠΑ στον αφρό και είναι σίγουρο πως θα βαθύνουν την ύφεση. Το αυτό φυσικά και επιθυμούν ακριβώς προκειμένου να δείξουν πως οι δημοκρατικοί δεν μπορούν να διαχειριστούν σωστά το μαγαζί και ότι αυτοί θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν καλύτερα από τους δημοκρατικούς τα συμφέροντα της ελίτ.

     

    Τώρα εκτός κι αν ο μπάμιας και οι δημοκρατικοί έχουν αυτοκτονικές τάσεις τύπου ΓΑΠ και πασοκ, η μαγική μου σφαίρα προβλέπει πως θα βρουν ένα νομικό τερτίπι προκειμένου να ξεπεράσουν τον σκόπελο και να συνεχίσουν να έχουν παρόμοια ελλείμματα. Σε μια χώρα όπου ο πρόεδρος πηγαίνει σε πόλεμο με προεδρική εντολή παρακάμπτοντας τη βουλή (παρότι το σύνταγμα είναι σαφές πάνω στο ζήτημα), είμαι σίγουρος πως θα βρουν έναν τρόπο να παρακάμψουν την οροφή του χρέους. Διότι αυτή η παράκαμψη είναι εξαιρετικά σημαντική προκειμένου να μη βυθιστεί το αμερικάνικο μαγαζί. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως ο μπάμιας δεν θα έχει λαβωθεί, καθώς στην ουσία όλη η πολιτική του να είναι “κεντρώος” και να έρχεται σε συνεννόηση με το αντίπαλο στρατόπεδο θα έχει πάει στράφι. Και εκεί ποντάρουν οι ρεπουμπλικάνοι. Οι δημοκρατικοί, σαν την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχουν εγκαταλείψει τις λαικές τους ρίζες και έχουν στραφεί προς τις ελίτ. Το στρατηγικό τους μήνυμα είναι πως μόνο αυτοί μπορούν να κρατήσουν το status quo και την κοινωνική ειρήνη και συναίνεση ακόμα κι αν αυτό σημαίνει (please please please) να άρουμε λίγο τις φορο-ελαφρύνσεις που η κυβέρνηση μπους έκανε στους πλούσιους και να υποσχεθούμε για μια ακόμη φορά πως θα κλείσουμε το γκουντάναμο. Αν δεν μπορέσουν να προσφέρουν αυτή την υπηρεσία τότε το κατεστημένο δεν έχει κανένα λόγο να τους υποστηρίξει.

     

     

    Latin Αμέρικα.

    Ο σύντροφος τσάβεζ πνέει τα λοίσθια σχεδόν ταυτόχρονα με την βενεζουελιάνικη οικονομία. Σε περίπτωση που δεν το μάθατε από κάποιο χαιρέκακο καθεστωτικό μέσο, το βενεζουελιάνικο μπολιβάρ υποτιμήθηκε κατά 50% πρόσφατα και παρόλαυτά η τιμή του στη μαύρη αγορά παραμένει χαμηλότερη της επίσημης. Με λίγα λόγια τα βενεζουελιάνικα μεσαία στρώματα έχουν άρει την εμπιστοσύνη τους στο νόμισμα και θεωρούν πως τα συνεχώς υποτιμούμενα αμερικάνικα δολάρια είναι πιο αξιόπιστος τρόπος αποθήκευσης του πλούτου από τα υποτιμούμενα μπολιβάρ. Άλλωστε η κατά 50% υποτίμηση έκανε τους έχοντες αμερικάνικα δολάρια να φαίνονται πιο πλούσιοι.

    Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και στην αργεντινή όπου ο πληθωρισμός έχει οδηγήσει τα συνδικάτα να ζητάνε αυξήσεις πολύ μεγαλύτερες από τον “επίσημο” πληθωρισμό και τις τιμές να καλπάζουν σε βαθμό όπου η κυβέρνηση ήρθε σε συμφωνία με τις μεγαλύτερες αλυσίδες τροφίμων προκειμένου να συγκρατηθούν οι αυξήσεις. Στη βραζιλία απλά κρατάνε την αναπνοή τους και σαν τους κύπριους και αυτοί ελπίζουν στα κοιτάσματα πετρελαίου του ατλαντικού που σε αντίθεση με τα κυπριακά, έχουν όλες τις ενδείξεις πως είναι τεράστια.

     

    Τι σημαίνουν όλα αυτά. Όπως ξέρετε όσοι διαβάζετε τον υποφαινόμενο καραγκιόζη, το τέκιο σύστημα ισορροπίας δεν φοβάται τον πληθωρισμό. Τον θεωρεί κι αυτόν ένα εργαλείο οικονομικής πολιτικής που μπορεί μάλιστα να ωφελήσει γρήγορα και εύκολα τους λιγότερο εγχρήματα πλούσιους, δηλαδή τους πιο φτωχούς ανθρώπους, όταν εφαρμόζεται από μια κυβέρνηση που θέλει να ωφελήσει αυτά τα στρώματα. Το έκανε άλλωστε το πασόκ τη δεκαετία του 80. Όμως αυτά τα δείγματα πληθωρισμού στη ν.αμερική μας δείχνουν κάτι άλλο. Μας δείχνουν πως τα ντόπια μεσαία στρώματα έχουν αρχίσει να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στις κυβερνήσεις που τα ίδια βοήθησαν να εκλεγούν.

    Αυτό δεν σημαίνει πως αυτόματα θα πάνε να ψηφίσουν τον εκάστοτε νεοφιλελεύθερο δεξιό du jour, όπως συνέβη όταν εγκατέλειψαν τον αλιέντε στη χιλή. Διότι σε αντίθεση με το 1972, ο δεξιός αμερικανοτραφής εκπρόσωπος δεν μπορεί να τους προσφέρει μια οποιαδήποτε φαντασίωση καλής ζωής πια, είτε εκλεγεί δημοκρατικά είτε έρθει με δικτατορία. Άρα παραμένουν σε κατάσταση αναμονής, φροντίζοντας όμως να μοιράσουν τ’ αυγά σε όλες τις βάρκες. Και αυτό σημαίνει άνοδος του δολαρίου στη μαύρη αγορά. Διότι βλέπετε η κρίση πρόσφερε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία στις ντόπιες κυβερνήσεις να δείξουν πως οι χώρες τους αναπτύσσονται πιο γρήγορα από τη χειμαζόμενη δύση που κλατάρει. Κι αυτό για μερικά χρόνια κράτησε το τοπικό νομισμα σε μεγάλη ζήτηση. Λίγο πολύ σαν την αύξηση της ισοτιμίας της δραχμής μετά την υποτίμηση σιμήτη. Φαίνεται όμως πως αυτό το εφέ του φόβου έχει αρχίσει να υποχωρεί.

     

    Καθώς οι ν.αμερικάνικες οικονομίες βασίζονται πολύ στις εξαγωγές προς την κίνα, μια πτώση της κινέζικης ζήτησης θα τους οδηγούσε σε μεγάλα προβλήματα. Θυμηθείτε με ποιο -καθόλου εθνικά υπερήφανο- τρόπο η φερνάντεζ πριν μερικά χρόνια αποφάσισε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τη διαμάχη με την κίνα για την τιμή της σόγιας. Τα καλά νέα για τους νοτιοαμερικάνους είναι πως οι κινέζοι είναι αρκετά πιο υποψιασμένοι από τους ντόπιους μεσοαστούς και προτιμούν να διαθέτουν πρώτες ύλες και προσβάσεις σε οικονομίες παρά δολάρια. Άρα ακόμα κι αν η στατιστικά μαγειρεμένη περίφημη ανάπτυξη του 8% κοπάσει, είναι εξαιρετικά πιθανό να συνεχίσουν να τροφοδοτούν τις νοτιο-αμερικάνικες αγορές με δολάρια και android smartphones σε αντάλλαγμα για τις πρώτες ύλες που αυτές διαθέτουν.

     

    Άρα η μαγική μου σφαίρα για τη λατινική αμερική λέει πως το joyride που είχαν ως νησίδες ανάπτυξης σε μια δύση που καταρρέει δείχνει να τελειώνει (αν και κρατάμε μια πισινή για τον φόβο που μπορεί να προκαλέσει σε ντόπιους -νοτιοαμερικανους- και ξένους επενδυτές ένα ακόμα σπιράλ έντονης βύθισης και χρεοκοπιών στη δύση). Αυτό σημαίνει πως στην ουσία δεν θα μπορούν πια να κρατάνε και τον λαϊκό τους σκύλο χορτάτο και την δυτικώς εννοούμενη πίτα της ανάπτυξης και των αγορών ολόκληρη. Κι αυτό είναι πιο πιθανό για τη βραζιλία (που έχει ακολουθήσει έναν τέτοιο δρόμο “υπεύθυνης” για τους δυτικούς δύναμης) παρά για τους βενεζουελιάνους και τους αργεντίνους που για τους δικούς τους λόγους ο καθένας είναι πιο απομακρυσμένοι από το δυτικό σύστημα.

     

    Β.αφρική/

    Εδώ δεν έχει μαγική σφαίρα, έχει μια γρήγορη καταγραφή, διότι κι εγώ χαζεύω απλά τις εξελίξεις. Kudos στην Τυνησία που κέρδισε έναν ρούμπο στη μεγάλη και μακριά πορεία προς τη δημοκρατία (έστω και δυτικού τύπου). Διότι δημοκρατία δεν είναι να κάνεις μια φορά εκλογές, είναι να δημιουργήσεις ένα τυπικό σύστημα εναλλαγής της εξουσίας που να εμπεδωθεί ως νομιμοποιημένο από ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Και σε αυτό βρίσκεται ένα βηματάκι πιο μακριά. Φυσικά είμαι εξαιρετικά καχύποπτος για χώρες όπου η “δημοκρατία” ήρθε απέξω, όπως η λιβύη, διότι αυτό σημαίνει πως εξωτερικοί δρώντες κι όχι εσωτερικές κοινωνικές δυνάμεις είναι αυτοί που καθορίζουν κυρίως το παιχνίδι. Ακόμα και ο νέος σουλτανικός ερντογάν στην τουρκία δεν θεωρώ ότι διανοείται να κρατήσει την εξουσία με δικτατορία. Όχι ότι το χρειάζεται κιόλας.

    Το ίδιο ισχύει και για τον μόρσι και τους αδελφούς μουσουλμάνους. Ο μόρσι έδειξε από την αρχή πως παρά την έμπρακτη και εμφανή υποστήριξη των αμερικανών, θα τηρήσει “ανεξάρτητη” πολιτική και στο εσωτερικό διαθέτει όλη την κοινωνική υποστήριξη που χρειάζεται, παρά το γεγονός ότι ικανό (αν όχι το μεγαλύτερο) κομμάτι των νέων που έφεραν την αραβική άνοιξη στη χώρα, δεν είναι ακριβώς χαρούμενο με την κατάσταση. Καταλαβαίνω πως για τους ίδιους ο μόρσι φαίνεται περισσότερο ως ένας νέος μουμπάρακ και μάλιστα αυτόν δεν μπορούν να τον κατηγορήσουν ως δικτάτορα, αφού διαθέτει τη λαϊκή πλειοψηφία. Οπότε φαντάζομαι λίγο τους καθησυχάζει αυτή η ελαφριά μετατόπιση της πολιτικής σκηνής, καθώς μπορεί να σημαίνει την πολιτική κυριαρχία των αδελφών μουσουλμάνων για τα επόμενα 10-15 χρόνια. Το αν οι δικές τους δυνάμεις (μαζί με άλλες κοινωνικές δυνάμες που δεν καλοβλέπουν τον μόρσι όπως οι κόπτες), μπορέσουν να τον ανατρέψουν, είναι ανοιχτό αν και μάλλον αμφίβολο. Όπως φάνηκε και στις εκλογές, η εναλλακτική στον μόρσι, είναι μέχρι στιγμής ένας νεοφιλελεύθερος κομπραδόρος των δυτικών που τους υπόσχεται ότι θα τους κάνει μπανανία νοτιοαμερικάνικου τύπου. Όχι ακριβώς το όνειρο που μπορεί να συγκινήσει τα πλήθη, όπως βλέπουμε και από αντίστοιχες προσωπικότητες τύπου παπαδήμου και μόντι.

    Τις νέες “δικτατορικού τύπου” εξουσίες που έδωσε στον εαυτό του ο μόρσι, εγώ τις καταλαβαίνω περισσότερο ως προσπάθεια ανάσχεσης των όποιων πολιτικών του αντιπάλων προέρχονται από το παλιό καθεστός, παρά ως προεόρτια για μια μονοκομματική μόνιμη κυβέρνηση χωρίς εκλογές. Γιατί να το κάνει άλλωστε από τη στιγμή που διαθέτει ξεκάθαρα τη λαϊκή πλειοψηφία?

    Η συρία είναι η πραγματική έκπληξη, διότι το καθεστώς άσαντ δείχνει ακόμα να αντέχει, παρότι το έχουν εγκαταλείψει και οι ρώσσοι και οι κινέζοι και φυσικά οι δυτικοί το εχθρεύονται ανοιχτά. Κάτι που σημαίνει πως στο εσωτερικό της χώρας υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις που δεν είναι έτοιμες να παραδώσουν τη χώρα στην αλκάιντα και στον σαουδαραβικό γουαχαμπισμό. Κι επειδή αυτό το ενδεχόμενο δεν θα άρεσε ούτε στους δυτικούς ιδιαίτερα το πράγμα παραμένει σε έναν εμφύλιο σχετικά χαμηλής έντασης που δείχνει να τραβά χωρίς κάποια ελπίδα τέλους.

    Άλλωστε για το ισραήλ αυτή η κατάσταση είναι μάλλον η προτιμότερη καθώς έχει μάθει να ζει (και να υποθάλπει) χώρες που βρίσκονται σε ένα μόνιμο εμφύλιο όπως συνέβη με τον λίβανο.

    Και μιας που φτάσαμε στο ισραήλ, να πούμε ακόμα πως αυτό το φονταμενταλιστικό ακροδεξιό απαρτχάιντ βρίσκεται στην ίδια δεινή θέση που το αφήσαμε την προηγούμενη φορά. Οι κραυγές του μπίμπι για το πως θα γίνουν σ.αραβία με τα υποθαλάσσια πετρέλαια, δείχνει την πραγματική κραυγή αγωνίας ενός κράτους που παρότι έχει την υποστήριξη όλων των δυτικών δυνάμεων, έχει τοποθετήσει τον εαυτό του σε μια από τις χειρότερες θέσεις που θα μπορούσε να έρθει. Από τη μία ακόμα προσπαθεί να καταπιεί πως οι αιγύπτιοι αδελφοί μουσουλμάνοι κυβερνάνε στη χώρα τους και πως η χαμάς στη γάζα αποτελεί πνευματικό τους τέκνο. Από την άλλη οι ίδιες οι γεωτρήσεις στη θάλασσα δείχνουν πως το μεγάλο στρατηγικό σχέδιο των 00s πήγε άπατο όπως και η ιρακινή εκστρατεία. Το ιρακ είναι εχθρικό, το ιραν ενισχύθηκε από την ιρακινή εκστρατεία και όλοι οι αγωγοί πετρελαίου που φαντασιώνονταν να περνάνε από το ιρακ, τη συρία προς το ισραήλ και τη δύση παρέμειναν αντικατοπτρισμοί στην έρημο. Γι’ αυτό και βλέπετε να διαφημίζεται ακόμα το απόλυτα παράλογο σχέδιο της δημιουργίας αγωγού που θα περνάει από την κύπρο και την κρήτη και θα φτάνει στην ιταλία. Αυτός ο αγωγός θα είχε νόημα μόνο αν περνούσαν από μέσα του τα πετρέλαια και το αέριο της αραβικής χερσονήσου. Τώρα απλά προσφέρεται ως μακέτο για εύπιστους ισραηλινούς και κυπρίους ιθαγενείς.

     

    ν.α. ασία

    Ναι ν.α. Ασία γιατί για την κίνα ακόμα δεν έχουμε τίποτα ενδιαφέρον από την προηγούμενη φορά. Η νέα διοίκηση έχει υποσχεθεί διάφορα λαϊκότροπα όπως πιο προσβάσιμη στέγη, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η νέα διοίκηση είναι οι δεξιοί νικητές ενός μεγάλου εμφυλίου μεταξύ διεφθαρμένων ελίτ στην κίνα με πιο γνωστό θύμα του την οικογένεια (ή δυναστεία) του bo xilai. Στο zerohedge θα βλέπετε συνέχεια ειδήσεις για το πως η κίνα φρενάρει αν όχι καταρρέει, αλλά αυτές οι ειδήσεις υπάρχουν από το 2003. Ναι φυσικά καθώς η κίνα δεν ανακάλυψε το αεικίνητο, είναι δεδομένο ότι φρενάρει και ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης που ανακοινώνει είναι σαν τα ελλείμματα της eurostat και τις αμερικάνικες στατιστικές για την ανεργία. Αλλά είναι επίσης δεδομένο πως κάθεται πάνω σ’ έναν τεράστιο πάκο από δολάρια που δεν ξέρει τι να τα κάνει και τώρα πια κάθεται επάνω σε μια τεράστια παραγωγική δυνατότητα που επίσης δεν ξέρει τι να την κάνει. Επιπλέον οι πιθανότητες εσωτερικής αναδιανομής μειώνονται λόγω της πιο “δεξιάς” διοίκησης σε επίπεδα αναδιανομής τύπου πιστωτικής φούσκας και λαϊκού καπιταλισμού της δύσης circa 2000. Άρα προσωπικά δεν θα κρατούσα την αναπνοή μου. Μόλις λοιπόν περάσει το hangover από τον εορτασμό της νέας χρονιάς και μόλις η νέα διοίκηση αρχίσει να δείχνει σημάδια της πολιτικής της, θα μπορούσαμε να πούμε κάτι παραπάνω. Μέχρι τότε μένω στη παλιά μου πρόβλεψη πως η κίνα θα συνεχίσει να ξοδεύει σαν μεθυσμένος ναύτης προσπαθώντας να ξεφορτωθεί όλα αυτά τα δολάρια και τα smartphone που γεμίζουν τις αποθήκες της, ψάχνωντας για νέες αγορές, ειδικά καθώς η δύση δεν δείχνει καμία διάθεση να ανακάμψει.

     

    Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως θα ξοδεύει αρκετά για να κρατήσει ζωντανές φούσκες τύπου αυστραλίας, αλλά όπως λέγαμε και πιο πριν, μια αργεντινή μπορεί να τη σκαπουλάρει. Διότι το ερώτημα δεν είναι κατά πόσο η κίνα θα συνεχίσει να αγοράζει, αλλά κυρίως κατά πόσο θα σταματήσουν οι υπόλοιποι δυτικοί να αγοράζουν. Αλλά ας αφήσουμε την αργεντινή στην ηρεμία της για να πάμε στην ιαπωνία που ετοιμάζεται να τυπώσει σαν να μην υπάρχει αύριο (λέμε τώρα).

    Βλέπετε η ιαπωνία ζει εδώ και 20χρόνια αυτό που το μεγαλύτερο μέρος της δύσης (πλην ηλιθίων τύπου ελλαδας, λιγότερο ηλιθίων τύπου πορτογαλίας και ιρλανδίας και άτυχων τύπου ισλανδίας) ζει εδώ και 5 χρόνια. Μια μακρά περίοδο στασιμότητας και χαμηλού αποπληθωρισμού, αδυναμίας των κρατικών επενδύσεων να ξεκινήσουν την οικονομία, κλπ κλπ κλπ. Και καθώς το ζει πολλά χρόνια, η νέα κυβέρνηση έχει αποφασίσει να το ξεπεράσει ακολουθώντας πιο “δραστική” πολιτική. Καλά μη φανταστείτε να σκίζεται κανένα καλσόν, απλά για την εσωτερική πολιτική της ιαπωνίας, η κυβέρνηση θέλει να δείξει αποφασιστικότητα νέου τύπου προς την υποτίμηση του νομίσματος (που αποτελεί σταθερή πολιτική εδώ και πολλά χρόνια). Πώς λοιπόν θα παρουσιάσεις το ίδιο παλιό αναποτελεσματικό φάρμακο ως τη νέα λύση? Μα φυσικά με ένα επικοινωνιακό blitzkrieg.

    Δυστυχώς βέβαια το επικοινωνιακό blitzkrieg δείχνει να έχει αντίκτυπο και στις υπόλοιπες χώρες που θέλουν να υποτιμήσουν το νόμισμά τους και έτσι για τα πρωτοσέλιδα βρισκόμαστε εμπρός σε έναν νέο νομισματικό πόλεμο. Προσωπικά πάλι δεν θα κρατούσα την αναπνοή μου για τον νομισματικό πόλεμο. Θα την κρατούσα όμως για εκείνη τη μαλακία με τα νησάκια τα οποία η ιαπωνέζικη πλευρά δείχνει να τεντώνει το σκοινί συνεχώς. Οι λόγοι είναι σταθερά οι ίδιοι. Η κυβέρνηση των δημοκρατικών προσπαθεί να δείξει ότι διαφέρει από την κυβέρνηση των δεξιών που κυβερνούσαν στην ιαπωνία επί 60 χρόνια (ναι ναι έχουν κι εκεί δημοκρατία) και αυτή η διαφοροποίηση είναι περισσότερο επικοινωνιακή παρά ο,τιδήποτε άλλο. Ήδη τα παλιά καλά συμφέροντα έχουν ξεκινήσει να συζητάνε για νέα (ασφαλή αυτή τη φορά βρε κουτά) πυρηνικά εργοστάσια, για breeding reactors που δεν θα χρειάζονται εισαγόμενο ουράνιο (40 χρόνια τους διαφημίζουν αυτούς και κάθε φορά ο στόχος είναι η επόμενη δεκαετία) και διάφορα άλλα όμορφα.

     

    Μέσα σε αυτό λοιπόν το business as usual, η κατάσταση με τα νησάκια που η ιαπωνία τραβάει το σχοινί, είναι μια νέα κατάσταση. Δεν ξέρω κατά πόσο έχουν πετρέλαιο ή όχι, αλλά ακόμα κι αν δεν είχαν, ακόμα κι αν ήταν βραχονησίδες το ίδιο αδιάφορες όπως τα ήμια, η πολιτική της ιαπωνίας στο θέμα, έχει κάνει τους κινέζους (και υποψιάζομαι και τους άλλους ασιάτες) να σηκώσουν μοϊκάνα. Διότι αλλάζει το μεταπολεμικό προφίλ της ιαπωνίας ως μια μεγάλη οικονομική δύναμη που όμως γεωπολιτικά συνεχίζει να αποτελεί προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Και με αυτή την αμερικάνικη εγγύηση, το “φιλειρηνικό” προφίλ του ιαπωνέζου κυανόκρανου είναι το μοναδικό είδος μιλιταρισμού που έχουμε δει από τον αύγουστο του 1945. Γι’ αυτό η ιστορία με τα νησάκια σηματοδοτεί μια πολύ σημαντική αλλαγή στρατηγικής με τις ευχές των αμερικάνων. Για τους αμερικάνους η νέα ιαπωνία μπορεί να αποτελεί ό,τι αποτέλεσε η νέα γερμανία μετά το 1948. Ένα buffer zone δηλαδή των ίδιων και της κίνας. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ο ιαπωνέζος κυανόκρανος παρέμεινε με το σήμα της ειρήνης στο πέτο και το λουλούδι στην κωλότσεπη, ενώ ο αντίστοιχος γερμανός συνάδελφός του που είχε να αντιμετωπίσει το σιδηρούν παραπέτασμα, διέθετε μια παραπάνω επιχειρησιακή ετοιμότητα.

     

    Όπως κι αν έχει, οι κινέζοι δεν φοβούνται πραγματικά τους ιάπωνες. Παρά τις πικρές τους εμπειρίες από την ιαπωνική κατοχή, η σημερινή κίνα είναι απείρως πιο δυνατή στρατιωτικά από την ιαπωνία κι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Αυτό που τους φοβίζει περισσότερο είναι η αμερικάνικες διαθέσεις που αργά αλλά σταθερά στρέφονται εναντίων τους. Και με το να σηκώνει την παντιέρα στο θέμα των νησακίων, δεν εξυπηρετεί μόνο την εσωτερικό πολιτικό αίσθημα (στο κινέζικο συλλογικό φαντασιακό η ιαπωνία συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους στυγερούς αποικιοκράτες και έχουμε πολλά δείγματα του κινέζικου κινηματογράφου να το επιβεβαιώσουν), αλλά στην ουσία δίνει ένα μήνυμα προς τους αμερικάνους πως δεν θα αφήσει έτσι αβασάνιστα αυτή την αλλαγή της ιαπωνικής θέσης στον κόσμο να συμβεί.

     

    Μαυτά και μαυτά όμως απομακρύνεται το όνειρο της δημιουργίας μιας ζώνης ελευθέρων συναλλαγών τύπου εοκ στην ν.α. Ασία. Όχι πως ήταν εξαιρετικά πιθανή καθώς σε αντίθεση με την ευρώπη ή τη νότια αμερική, δεν υπάρχει το δίπολο που να την κρατήσει. Η σχετική ισορροπία γαλλίας-γερμανίας και αργεντινής-βραζιλίας δεν ισχύει τόσο μεταξύ ιαπωνίας-κίνας καθώς η κίνα είναι εξαιρετικά μεγάλη προκειμένου να έχει για εταίρο της την ιαπωνία. Στην ουσία είναι εξαιρετικά μεγάλη για όλη τη ν.α. Ασία αν εξαιρέσεις την ινδια που όμως αποτελεί διαφορετική περίπτωση.

     

    Αυτά τα ολίγα και αφήνω την ευρώπη για το επόμενο (να δούμε κι αν ο γρύλος θα πιέσει για εκλογές βρε) 🙂