• Ο μαγικός κόσμος της τεχνικής (μέρος 7ο): Τα αγαθά και τα εμπορεύματα

    Date: 2012.03.29 | Category: TECHIE-STUFF, OIKONOMIA | Tags: ,,,,

     

    Σε αυτό το μέρος της τεχνικής θα ασχοληθώ λίγο με τους μηχανισμούς εκείνους μέσω των οποίων πιστεύω πως το 3D printer όπως και άλλα παρόμοια εργαλεία μπορούν να μεταβάλουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα υλικά πράγματα. Για την ακρίβεια θα προσπαθήσω να εξηγήσω τι εννοώ με τον όρο απο-εμπορευματοποίηση και πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί.
     
     
    Μια πατάτα στο χωράφι, δεν είναι εμπόρευμα. Μπορεί να προορίζεται για εμπόρευμα, μπορεί απλά να τη βγάλεις να τη βράσεις και να τη φας. Και η αξία αυτής της πατάτας είναι όση και ο κόπος του ανθρώπου που την έσπειρε, όσες και οι θερμίδες που μπορεί να του προσφέρει. Αυτή είναι η λεγόμενη εσωτερική αξία της πατάτας. Αλλά γιαυτή την εσωτερική αξία έχουν σφαχτεί πολλά παλικάρια. Διότι η εσωτερική αξία δεν είναι ούτε κάτι απτό, ούτε κάτι σταθερό. Μια πατάτα ενός ιταλού στρατιώτη σ’ ένα παρτέρι της Β.Σοφίας το 1941, έχει σαφέστατα πολύ διαφορετική εσωτερική αξία από μια πατάτα που μουχλιάζει στο σπίτι σας και απλά βαριέστε να την πετάξετε. Άρα η εσωτερική αξία ενός αγαθού, είναι γενικά ένα πολύ φλου πράγμα, φευγαλέο και δύσκολο να μετρηθεί.
     
    Ας δούμε όμως και την εμπορευματική αξία της πατάτας. Μια πατάτα γίνεται εμπόρευμα μόνο από τη στιγμή που αυτή η πατάτα θα μπει με κάποιον τρόπο σε αυτόν τον μηχανισμό που έχουμε εφεύρει και ονομάζεται αγορά. Και μέσα σε αυτόν τον μηχανισμό η πατάτα μας αποκτά μια τιμή, ένα ακόμα σχετικά αυθαίρετο μέτρο σύγκρισης, της λεγόμενης αγοραίας ή εμπορικής αξίας της. Της αξίας δηλαδή που μπορεί να αποκτήσει στην αγορά. Και αυτή η αξία δεν είναι ούτε σταθερή, ούτε δεδομένη. Διότι για να την υπολογίσουμε χρησιμοποιούμε μια μονάδα μέτρησης και σύγκρισης που την ονομάζουμε νομισματική μονάδα. Όπως ακριβώς λέμε πως κάτι είναι 50 εκατοστά του μέτρου και κάτι 70, έτσι λέμε πως και μια πατάτα αξίζει 50 ή 70 λεπτά του ευρώ.
     
    Οπότε στην απλή ερώτηση ενός παιδιού πόσο αξίζει μια πατάτα, όποιος νομίζει πως έχει μια εύκολη απάντηση, είναι βαθιά γελασμένος. Διότι η πατάτα έχει δύο αξίες την εσωτερική και την αγοραία και ταυτόχρονα αυτές οι δύο αξίες δεν είναι σταθερές ή καθορισμένες για να μπορούμε να τις μεταδώσουμε στον φιλομαθή μπόμπιρα. Ενώ θα πρέπει να του εξηγήσουμε πως μια πατάτα αξίζει 70 λεπτά στον μπακάλη της γειτονιάς, θα πρέπει να του πούμε ταυτόχρονα πως στη λαική η ίδια πατάτα αξίζει 50 λεπτά και στο σούπερμάρκετ 1ευρώ και 10λεπτά. Σαν να μην έφτανε αυτό, θα πρέπει να της εξηγήσουμε επιπλέον, πως στην ίδια λαϊκή το μεσημέρι η ίδια πατάτα αξίζει 45λεπτά.
     
    Και 5 δευτερόλεπτα πριν χάσει το ενδιαφέρον της και επιστρέψει στο παιχνίδι της, θα πρέπει να της δώσουμε τη λύση στο αίνιγμα. Διότι κατά βάθος μία πατάτα αξίζει όσο μια ωραία πατατοσαλάτα που θα την κάνει χαρούμενη και θα την χορτάσει. Το ενδιαφέρον είναι, πως ενώ αυτή η απάντηση θα την ικανοποιήσει γιατί είναι απλή και εσωτερικά συνεχής, για εμάς τους μεγάλους δεν είναι ολοκληρωμένη, ακριβώς επειδή πρέπει να λάβουμε υπόψη μας όλα αυτά τα περίπλοκα πουκάμισα που κάνουν την αξία της πατάτας πολύ δύσκολο να εξηγηθεί. Και το φιλομαθές μπομπιράκι μετά από μερικά χρόνια ίσως μας θυμώσει που δεν του είπαμε όλη την “αλήθεια”.
     

     

    Οι 7 βαθμοί της εμπορευματοποίησης

    Ο τίτλος ακούγεται σαν χασαποταβέρνα ή σαν επικεφαλίδα άρθρου εκλαϊκευμένης ψυχολογίας. Και είναι παντελώς λάθος. Δεν υπάρχουν 7 βαθμοί εμπορευματοποίησης. Υπάρχουν δεκάδες. Τι σημαίνει όμως βαθμός εμπορευματοποίησης. Είπαμε πως μια πατάτα γίνεται εμπόρευμα όταν μπαίνει σε αυτόν τον μηχανισμό που ονομάζουμε αγορά και αποκτά μια νομισματική αξία. Αλλά είπαμε επίσης στον φιλομαθή μπόμπιρα πως αυτή η αξία δεν είναι σταθερή ακόμα και όταν μιλάμε για την ίδια σκασμένη πατάτα. Τι είναι αυτό που κάνει την τιμή να αλλάξει? Πολλοί παράγοντες. Που μπορεί να είναι σχετικοί ή άσχετοι με την εσωτερική αξία της πατάτας. Αν ήσουν συγγενής γνωστού τραπεζίτη πχ και είχες μια πατάτα στην αθήνα του 1941, σίγουρα θα μπορούσες να την πουλήσεις πολύ πιο ακριβά απότι σήμερα, διότι η εσωτερική αξία της πατάτας στην αθήνα του 1941 ήταν πολύ μεγαλύτερη της σημερινής. Αλλά ακόμα και στο ίδιο χρονικό και γεωγραφικό σημείο μια πατάτα αποκτά διαφορετική νομισματική τιμή ανάλογα με το αν πωλείται στο σουπερμαρκετ ή στη λαϊκή. Άρα?
     
     
    Και εδώ θέλω την προσοχή σας λίγο αγαπητές φίλες, διότι θα σας κάνω μια τρίπλα. Στον εκχρηματισμένο κόσμο που ζούμε, μια πατάτα είναι τόσο εμπορευματοποιημένη, όσο υψηλότερη τιμή έχει αποκτήσει στην αγορά σε σχέση με τη φευγαλαία τιμή που έχει εσωτερικά.
    Εδώ πολλοί θα διαμαρτηρυθούν και θα πουν πως η πιο εμπορευματοποιημένη πατάτα είναι αυτή που μπαίνει σε σακουλάκια, παίρνει barcode, γίνεται συμβολάκι στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων του σικάγο κλπ κλπ. Και από μία άποψη έχουν δίκιο. Αλλά έχουν δίκιο σ’ ένα θεωρητικό επίπεδο με τη λογική πως η πατάτα καθώς περνάει των παθών της των τάραχο σε αεροπλάνα, βαπόρια, εργοστάσια επεξεργασίας και χρηματιστηριακά γραφεία, “αποξενώνεται” από την εσωτερική της αξία (αυτή της πατατοσαλάτας). Και τελικά γίνεται ένα άυλο αντικείμενο, μια θεωρητική πατάτα πάνω στην οποία κερδίζονται και χάνονται χρηματικές περιουσίες.
    Όμως στην ουσία του, όλο αυτό το παιχνίδι της αποξένωσης (της πατάτας) γίνεται μόνο και μόνο για έναν λόγο. Προκειμένου η πατάτα να αποκτήσει μεγαλύτερη νομισματική αξία. Στον εκχρηματισμένο κόσμο, στόχος όλων αυτών των ενδιάμεσων δεν είναι να σου φέρουν μια πατάτα στο τραπέζι, στόχος τους είναι να κερδίσουν όσο περισσότερο μπορούν από αυτή. Και αυτή είναι μια άλλου είδους αποξένωση, όπου η πατατού χάνει την ταυτότητά της ως μία τύπα που πουλάει υλικά για ωραίες πατατοσαλάτες και γίνεται μία τύπα που βγάζει χρήματα πουλώντας πατάτες. Παρόλαυτά αυτή η αποξένωση της δεν μας αφορά αυτή τη στιγμή. Αυτό που μας αφορά είναι πως στο στάδιο του καπιταλισμού που βρισκόμαστε, καθώς ο στόχος όλων όσων παίζουν με την πατάτα είναι να κερδίσουν χρήματα από αυτή, η πιο εμπορευματοποιημένη πατάτα τελικά είναι αυτή που έχει τη μεγαλύτερη νομισματική αξία, που κοστίζει δηλαδή πιο ακριβά στον τελικό καταναλωτή.
     
     

    η μοναξιά της πατάτας

    Η διαδικασία του, να πάρεις μόνο πατάτες ορισμένου μεγέθους, να τις πλύνεις, να τις βάλεις σε σακουλάκι, να βάλεις στη σακούλα κορδελάκι, να ζωγραφίσεις μάτια μύτη και στόμα κλπ κλπ, γίνεται πρακτικά μόνο και μόνο προκειμένου να μπορέσει η πατάτα να αποκτήσει μεγαλύτερη νομισματική αξία. Ακόμα και η κονσερβοποίηση μιας πατάτας, ενώ θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως έχει στόχο τη διατήρησή της για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο βασικός λόγος για τον οποίο συμβαίνει, είναι διότι η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής της κονσέρβας, προσφέρει τη δυνατότητα σε αυτή την πατάτα να πουληθεί σε μέρη πιο μακρινά από την τοπική αγορά και σε απόσταση αρκετών μηνών από την παραγωγή της. Κι αυτό εμφανώς προσφέρει μεγαλύτερη νομισματική αξία στην κονσέρβα πατάτας.
    Όσες έχετε διαβάσει το TEOTWAYKI ίσως να θυμάστε το παράδειγμα που είχα δώσει με τα μανιτάρια στην τουρκία της κρίσης του 2000. Πρόκειται για προσωπική παρατήρηση και όχι για αντιγραφή όπως έκανε αυτός ο πανούργος αδαμάντιος σμίθ με το παράδειγμά του για το εργοστάσιο καρφιτσών. Αυτά να τα λέμε, και παρακαλώ στον ανδριάντα που θα μου φτιάξετε να με βάλετε να έχω ένα μικρό πλευρώτους στο πέτο αντί για λουλούδι 🙂
     
    Λοιπόν πίσω στο θέμα μας. Τα πανόστιμα χύμα μανιτάρια της αγοράς της σμύρνης ήταν 3-4 φορές πιο φθηνά από τα άθλια βραστά κονσερβοποιημένα μανιτάρια του σουπερμάρκετ. Για ποιο λόγο συνέβαινε αυτό? Πρώτον διότι τα μανιτάρια της αγοράς αν δεν πωλούνταν μέσα σε μια βδομάδα θα πήγαιναν για πέταμα. Και δεύτερον διότι τα μανιτάρια της αγοράς δεν μπορούσες να τα φορτώσεις σ’ ένα καράβι και να τα στείλεις στην ισπανία. Άρα ενώ τα μανιτάρια της κονσέρβας κράτησαν την διεθνή τιμή τους μετά την υποτίμηση της τούρκικης λίρας, τα μανιτάρια της αγοράς έπρεπε να ακολουθήσουν τα πεσμένα εισοδήματα της τοπικής πελατείας που θα τα αγόραζε.
     
    Αυτή η διαδικασία της εμπορευματοποίησης των αγαθών είναι μια διαδικασία που προχωρά τόσο οριζόντια όσο και κάθετα. Όλο και περισσότερα πρώην ελεύθερα (δηλαδή χωρίς χρηματική αξία) αγαθά γίνονται εμπορεύματα και πωλούνται, και ταυτόχρονα όλο και περισσότερο τα ίδια τα εμπορευματοποιημένα αγαθά, εμπορευματοποιούνται περισσότερο προκειμένου να αποσπάσουν μεγαλύτερο νομισματικό κέρδος από τους καταναλωτές. Σε αυτή την εξάπλωση τη εμπορευματοποίησης το τελευταίο και πιο φρέσκο μετερίζι είναι τα άυλα αγαθά, οι ιδέες, οι ταινίες, η μουσική, οι τεχνικές κλπ κλπ. Σε αυτή τη διαδικασία οι έννοιες του ελεύθερου λογισμικού και υλικού (open software / hardware) των ανοιχτών προτύπων κλπ είναι ένα τεράστιο γαλλικό κλειδί στα γρανάζια του συστήματος για να χρησιμοποιήσω αυτή την ωραία φαντασιακή λουδίτικη εικόνα 🙂
     
    Έχω γράψει μια ολόκληρη διάρροια για το θέμα την οποία είχαν υποστεί κάτι κακόμοιροι πασόκοι, όταν ακόμα δέναμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα κάπου στο 2006-07 αν θυμάμαι, όποιος έχει υπομονή μπορεί να κάτσει να τη διαβάσει. Όμως για την οικονομία του συγκεκριμένου άρθρου ας το δεχθούμε ως κατά συνθήκη αλήθεια. Τόσες και τόσες παπάρες δέχεστε ως αλήθεια κατά καιρούς, εγώ σας το ζητάω για 10 λεπτά 🙂
     
     
     

    μίλα ρε μουνί, μήλα

    Ώραια λοιπόν μικρέ αυτιστικέ νέρντη, ήρθε η ώρα να μας εξηγήσεις για ποιο λόγο το μαραφέτι που φτιάχνεις στο σαλόνι σου έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει και να ανατρέψει αυτή τη διαδικασία εμπορευματοποίησης. Ας πάρουμε το παράδειγμα αυτού του μικρού πλαστικού ανταλλακτικού του καθρέφτη του αυτοκινήτου που σπάει τόσο εύκολα και που όταν πας στην αντιπροσωπεία κοστίζει 35 ευρώ. Αυτό το παπαράκι είναι ένα πολύ υψηλής εμπορευματοποίησης προϊόν. Υπάρχουν και κάτι άλλες εταιρίες που εμπορεύονται ιμιτασιόν όπως τα λένε και σου το πουλάνε 28 ευρώ και να πεις κι ευχαριστώ. Αλλά στην ουσία όταν σκεφτούμε λίγο το πραγματικό κόστος και την εσωτερική αξία αυτού του πλαστικού παπαρακίου, θέλουμε να κλάψουμε από τα νεύρα μας. Τι θα γινόταν λοιπόν αν μπορούσαμε να το τυπώσουμε στον 3D εκτυπωτή μας και να παρακάμψουμε όλη αυτή την αλυσίδα εμπορίας? Αν το κάναμε μόνοι μας, απλά θα γλυτώναμε 34 ευρώ και 80 λεπτα και θα νιώθαμε χαρούμενοι που μας κόστισε μόλις 20λεπτά. Αν όμως το ίδιο έκαναν αρκετοί άνθρωποι, οι πωλήσεις γιαυτούς τους δύο θα μειώνονταν, διότι ανάμεσα στο μαμαδίσιο των 35 ευρώ και το ιμιτασιόν των 28 ευρώ, υπάρχει και το τυπωμένο στον μήτσο τον φωτοτυπά που το πουλάει 3 ευρώ και του σπιτιού μας που κοστίζει 20λεπτά.
     
    Μα, θα διαμαρτηρυθεί ενας πιουρίστας, δεν ξέρω τι λέτε εσείς τα κορίτσια, και ο μήτσος ένα εμπόρευμα πουλάει κι εσύ που μας το παίζεις ιστορία και το έκανες τσάμπα μια χαρά αγόρασες το πλαστικό νήμα, δηλαδή ένα εμπόρευμα. Άρα παπάρια μάντωλες, το ότι αλλάζουν λίγο οι όροι δεν σημαίνει ότι απελευθερωθήκαμε από τα δεσμά της εμπορευματοποίησης. Και στο τελικό στάδιο θα έχει δίκιο, διότι πράγματι και ο μήτσος ο φωτοτυπάς ένα εμπόρευμα πουλάει, κι εγώ το νήμα δεν το φύτρωσα στον κήπο μου. Αλλά ανάμεσα στην τελική αφαιρετική ανάλυση και τον κόσμο που ζούμε υπάρχει ο γνωστός αγγλοσαξωνικός διάβολος της λεπτομέρειας.
     
    Ας γυρίσουμε λίγο πίσω όμως στα στάδια της εμπορευματοποίησης. Μερικά χρόνια πιο πριν η αντιπροσωπεία πουλούσε το ανταλλακτικό προς 10 ευρώ. Όμως έψαχνε τρόπους να βγάλει περισσότερα χρήματα. Τι σκέφτηκε λοιπόν. Το πλαστικό παπαράκι από μόνο του δεν μπορώ να το πουλήσω πάρα πολύ ακριβότερα. Τι μπορώ να κάνω όμως? Να αρχίσω να πουλάω ολόκληρο τον καθρέφτη προς 70ευρω και το μικρό ανταλλακτικό προς 35. Έτσι και θα βγάλω παραπάνω χρήματα από όσους αγοράσουν το ανταλλακτικό, αλλά και θα τους δημιουργήσω το κίνητρα να αγοράσουν καινούργιο καθρέφτη μόνο με 70 ευρώ. Διότι η αξία που νιώθουμε ότι αγοράζουμε με τον καινούργιο καθρέφτη των 70ευρώ είναι μεγαλύτερη από τα κερατιάτικα του ανταλλακτικού των 35, και χρειάζεται και λιγότερη συναρμολόγηση. Φυσικά με το να πουλάει καθρέφτες η εταιρία κερδίζει λιγότερα ως ποσοστό σε σχέση με το απλό πλαστικό ανταλλακτικό διότι ένας καθρέφτης των 70 ευρώ θα έχει κόστος παραγωγής 5ευρώ τη στιγμή που το ανταλλακτικό των 35 ευρώ θα έχει κόστος παραγωγής 10 λεπτά. Αλλά την ίδια στιγμή σε κρατά κι εσένα χαρούμενο που δεν σε κλέβει καθώς σου δίνει ολόκληρο καθρέφτη. Είναι η ίδια λογική με τις οικονομικές συσκευασίες. Οι εταιρίες δέχονται να κερδίσουν λιγότερο ανά κιλό προϊόντος για να κερδίσουν περισσότερο λόγω της μεγαλύτερης ποσότητας που θα πουλήσουν και ταυτόχρονα να σε κρατήσουν κι εσένα ευχαριστημένο που αγόρασες πιο φθηνά.
     
    Πάμε τώρα στο γιατί ο 3D printer αντιστρέφει αυτή τη διαδικασία. Τι είναι αυτό που δίνει στο παπαράκι τόσο μεγάλη εμπορική αξία? Μα το γεγονός πως οι μόνοι που μπορούν να το φτιάξουν και να το πουλήσουν είναι η εταιρία και οι ιμιτασιονάδες. Με το να δημιουργηθεί το ίδιο ανταλλακτικό στον φωτοτυπά που θα πωληθεί προς 3 ευρώ ή να το φτιάξουμε μόνοι μας προς 20λεπτά, αμέσως αμέσως χαλάμε τη μπίζνα της μαμάς εταιρίας και των ιμιτασιονάδων. Όταν θα νιώσουν τις πωλήσεις τους να πέφτουν, θα αναγκαστούν να αποφασίσουν πως αυτή η αγορά “χάλασε” για τους ίδιους και θα προσπαθήσουν να ρίξουν τις τιμές. Πόσο όμως μπορούν να ρίξουν τις τιμές? Κάποια στιγμή η τιμή που θα πουλάει η εταιρία και η τιμή που θα πουλάει ο ιμιτασιονάς θα δεν θα διαφέρουν και πολύ μεταξύ τους, διότι και οι δύο θα αρχίσουν να πουλάνε κοντά στο κόστος τους προκειμένου να κρατήσουν κανένα πελάτη. Πουλώντας όμως κοντά στο κόστος, και το κίνητρο του ιμιτασιονά να φτιάχνει το συγκεκριμένο προιόν μειώνεται και το κίνητρο της εταιρίας να βγάλει χρήματα από τα ανταλλακτικά παπαράκια καθρέφτη μειώνεται. Κι όσο μειώνεται το κέρδος σε απόλυτα νούμερα, τόσο μειώνεται και το ενδιαφέρον να παράγεις αυτό το προϊόν, διότι η τιμή που θα πιάσει στην αγορά μπορεί να μη δικαιολογεί πια το κόστος κατασκευής, το κόστος μεταφοράς και εμπορίας.
    Όσο λοιπόν περισσότεροι άνθρωποι τυπώνουν το ανταλλακτικάκι μόνοι τους ή στον φωτοτυπά, ο ιμιτασιονάς θα αποφασίσει πως δεν αξίζει τον κόπο και θα σταματήσει την παραγωγή του ανταλλακτικού. Το ίδιο είναι πολύ πιθανό να αποφασίσει και η μαμαδίσια εταιρία, καθώς όπως είπαμε κανένας έμπορος δεν θα θέλει να πουλήσει ένα προϊόν με τόσο μικρό αν όχι μηδενικό περιθώριο κέρδους.
     
    Βλέπουμε λοιπόν πως η εμπορική αξία και ο βαθμός εμπορευματοποίησης του ανταλλακτικού καθρέφτη, έχει ξεπέσει τόσο, που μόνο φωτοτυπάς ασχολείται ακόμα με το να το τυπώνει. Κι αν τελικά όλοι αποφασίσουν να τυπώνουν στο σπίτι τους, ακόμα και ο φωτοτυπάς δεν θα έχει κίνητρο να το κάνει, κι έτσι το προϊόν ανταλλακτικό καθρέφτη θα αποεμπορευματοποιηθεί πλήρως.
     
     

    Back to reality

    μα καλά είναι δυνατό να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο όπου ένα αγαθό θα απο-εμπορευματοποιηθεί πλήρως και θα ξαναγίνει ένα “ελεύθερο” αγαθό? Πιθανότατα όχι πλήρως. Όπως και η πατάτα ποτέ δεν κατάφερε να εμπορευματοποιηθεί πλήρως, γιατί πάντα μια γιαγιά θα σου φέρει μια ωραία πατατοσαλάτα, έτσι και η αντίθετη κατάσταση είναι μάλλον μια υπερβολή.
    Και είναι σημαντικό εδώ να σημειώσουμε πως όταν κάνουμε μια αφαίρεση προκειμένου να εξηγήσουμε έναν μηχανισμό, αυτό δεν σημαίνει πως η ωραία λειτουργική μας αφαίρεση, αποτελεί κάποιου είδους νομοτέλεια που μπορεί να εφαρμοστεί κατά γράμμα στην κοινωνία. Δεν υπάρχουν καθαρές θέσεις, όπως ποτέ δεν υπήρξε ελεύθερη αγορά, όπως ποτέ δεν υπήρξε μια κοινωνία μόνο με προλετάριους και κεφαλαιούχους. Τα λέω αυτά για να θυμόμαστε πως είμαστε παιδιά του 21ου κι όχι του 19ου αιώνα. Τις μαλακίες μας θα τις ανακαλύψουν οι επόμενοι, αυτό δεν σημαίνει όμως πως πρέπει να πέφτουμε στους λάκκους που άνοιξαν οι προηγούμενοι. Με λίγα λόγια σε εκείνον τον ανδριάντα που είπαμε ότι θα μου στήσετε, μην κάνετε καμιά μαλακία και μου βάλετε καμιά ατάκα που είπα πάνω στο τσακίρ κέφι. Το πλευρώτους στο πέτο νομίζω είναι αρκετό.
     
    Άρα γιατί είναι σημαντικό να προχωρήσει αυτή η μερική απο-εμπορευματοποίηση ή η επιστροφή σε χαμηλότερα επίπεδα εμπορευματοποίησης? Για αρχή διότι πρέπει να ξαναπάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας. Αυτή τη στιγμή μεγάλα κομμάτια της επιβίωσης μας εξαρτώνται από το συμφέρον μεγάλων εταιριών. Η αθήνα θα πέσει σε λιμό μέσα σε 10 μέρες αν για κάποιο λόγο κλείσουν όλα αυτά τα logistics center στη θήβα που τροφοδοτούν τα super market. Κι όπως είπαμε το κίνητρο για κέρδος κι όχι το ιερό καθήκον του ανθρώπου που προσφέρει φαγητό, είναι το κίνητρο αυτών των εταιριών να συνεχίσουν να το κάνουν. Αν με ρωτάτε όχι πολύ ασφαλής επιλογή για να εξαρτάς το καθημερινό φαί σου 🙂
     
    (το γιατί μπορείτε να το σκεφτείτε με ένα απλό νοητικό πείραμα. αν για τον επόμενο χρόνο η καθημερινή σας επιβίωση εξαρτιόταν από ένα φάρμακο, κι αυτό γινόταν με το πάτημα ενός κουμπιου, σε ποιον θα εμπιστευόσασταν το κουμπί. στο συμβόλαιο που θα υπογράφατε με μια εταιρία ή σε κάποιον που γνωρίζετε πως σας αγαπά?)
     
     
    Κατά δεύτερο διότι αυτή διαδικασία απο-εμπορευματοποίησης είναι μια ανατροφοδοτούμενη κατάσταση. Οι εταιρίες κολοσσοί που βλέπουμε σήμερα και μας φαίνονται αθάνατες, είναι στην ουσία ταυτόχρονα και εντυπωσιακά ευάλωτες. Με το να κάταστήσεις μη κερδοφόρο τον τομέα των ανταλλακτικών στον κλάδο του αυτοκινήτου, στερείς από αυτές τις εταιρίες ένα ικανό κομμάτι του κέρδους τους. Πράγμα που θα τις αναγκάσει ή να προσαρμοστούν ή να πεθάνουν ή να περάσουν έναν νόμο που να σου απαγορεύει να κάνεις τα πράγματα που τις κάνουν να χάνουν. Αλλά το τελευταίο είπαμε είναι ευκολάκι διότι τις κυβερνήσεις τις εκλέγουν οι πολλοί, όχι οι εταιρίες. Το ότι αποφασίζουμε να τις ακούσουμε και να ψηφίσουμε τις κυβερνήσεις που αυτές θέλουν, είναι θέμα της μαλακίας (και των συμφερόντων) που μας δέρνουν.
     
    Άρα λοιπόν όταν θα αναγκαστεί πχ η HP να πουλάει τους εκτυπωτές της και τα μελάνια της κοντά στις αντίστοιχες τιμές παραγωγής, τότε εμείς θα έχουμε κερδίσει κάτι από τη χαμένη μας ελευθερία. Και ο εκβιασμός παίρνω το εργοστάσιο πλαστικών ανταλλακτικών και φεύγω αν δεν μου δώσετε περισσότερες φοροαπαλλαγές, αποκτά ένα άλλο νόημα και ουσία υπό το πρίσμα της απειλής της ίδιας της κοινωνίας πως αυτός θα χάσει ταυτόχρονα την αγορά του.
     
    Διότι σημασία δεν έχουν αυτός ο σωρός από φύλλα εξέλ που ονομάζονται χρέη, χρήματα, χαρτάκια. Σημασία έχει η δυνατότητά σου να παράγεις αυτά τα οποία χρειάζεσαι. Οι γερμανοί γνώρισαν πολύ καλά το 1924 και το 1948 τι θα πει αλλάζω νόμισμα και στο ενδιάμεσο σχεδόν όλοι κάνουν reset, νομισματικά πλούσιοι και φτωχοί εξισώνονται. Οι λογιστικές μονάδες λοιπόν μπορούν να αλλάξουν εύκολα, όταν αυτό που μετράς έχει αξία. Και αυτή τη στιγμή κακώς πως, η αξία αυτή δεν είναι στα χέρια μας.